17 Maart 2012 Patensie
Skulderkenning
Psalm 51
Dis tog
snaaks hoe diep mens dikwels beinvloed word deur persepsies. Iemand het eenmaal
gesê dat persepsies die moeilikste ding is om te vernader. Dit is baie waar ook
van ons lees van Psalm 51. In die opskrif van hierdie Psalm lees ons dat dit
betrekking het op Dawid nadat hy nie alleen owerspel nie, maar boonop moord
gepleeg het. Dan luister ons so met ‘n halwe oor verder want ons het mos nie
owerspel en moord gepleeg nie. Dan dink ons: dis pragtig, maar nie heeltemal
van toepassing op my nie. So mis ons die boodskap van hierdie Psalm vir ons.
Psalm 51 is
nie net vir Dawid geskryf nie. Miskien gaan dit terug op ‘n lied van Dawid. In
vers 20 word egter na die vervalle mure van Jerusalem verwys. Dit was beslis
nie die geval in die tyd van Dawid nie, maar verwys na ‘n situasie minstens
tydens die ballingskap. Ook ander uitdrukkings in die Psalm kan verwys na ander
situasies, soos die verlossingsdaad (vers16) wat dikwels verwys na verlossing
uit die mag van die vyand. Ons sou dus uit die Psalm self kon aflei dat latere
lesers ten minste dit van toepassing gemaak het op hulle eie situasie deur
toevoegings of aanpassings te maak.
Ons kan dus
nie rustig angteroor sit nie, maar moet besef dat hierdie Psalm ook oor onsself
gaan. Ons moet ons eie situasie hierin sien. Ons moet saam deel hê aan hierdie
Psalm, saam bely, saam om genade smeek en saam jubel oor ons vergifnis.
Die tema van
hierdie Psalm vind ons in die eerste sin: Wees my genadig, o God, in U troue
liefde. Dit is ten diepste ‘n smeekgebed om genade. Die digter pleit om die
genade van die Here. Dit doen hy nie op grond van sy belydenis of sy verdienste
nie. Dit doen hy slegs op grond van die liefde van God.
Hy verdien
dit nie, en hy kan niks doen om daarvoor te vergoed nie.Om genade van God te
ontvang, kan slegs geskied deur die genade van God. God alleen kan Sy genade
gee. Dit word in die volgende sin herhaal, en kom telkens in hierdie Psalm na
vore. Nie op grond van ons verdienste nie, nie op grond van wie ons is of wat
ons gedoen het nie, nie op grond van ons nie, maar slegs op grond van God self.
Hy alleen kan Sy genade gee. Ons kan nie eens na al die tekste waarin dit duidelik
uitgespel word in die loop van ‘n uur verwys nie. Daar is te veel, die Bybel is
vol daarvan.
Dit beteken
ook dat ons dit nie eens kan vra op grond van ons skuldbelydenis, so asof ons
skuldbelydenisse ‘n goeie daad is wat ons verrig nie. Daar is geen grond vir
ons pleit om genade van die Here nie.
Dit beteken
nou nie dat ons nie ons skuld moet bely nie. Psaml 51 leer ons juis dat ons ons
skuld moet bely. Die Psalm gaan ook dan voort met talle skuldbeleydenisse. Met
herhaling verwys hy na sy sonde, en gebruik hy talle woorde om sy skuld en
sonde en oortredinge te bely. Hy bely dat sy hele lewe besaai is met sonde. Dat
sy sonde nie van vandag af kom nie, maar van sy geboorte af. Ja van die oomblik
van sy geboorte af, was hy met sonde belaai. Hy is in ‘n sondige wêreld gebore
en sondig self van vroeg af.
Die vraag
kom dan: wat is sonde? Hier word nie na ‘n spesifieke daad verwys nie. Die
naaste wat hy daaraan kom, is om te sê dat hy gedoen het wat verkeerd is in die
oë van die Here. Sonde is ten diepste om nie te luister na die Here nie. As ons
weer na die verhaal van Genesis 3 kyk, dan sien ons dat die mens soos God wou
wees. Die mens wou gelyk aan God wees en self die plek beklee wat God beklee.
Sonde is dan om God uit jou lewe te ban en self die plek van God te wil inneem.
Alles wat ons dus nie in verbondenheid aan God tot eer van God doen nie, is
sonde. Sonde hoef dus nie net lelike dade te wees nie. Dis alles wat nie in
verbondenheid aan God, saam met die Here gedoen word nie.
Deur die
sonde word die band met God verbreek. Daarom beroof die sonde ons van die
diepste wese van menswees, want om mens te wees beteken mos om aan God verbonde
te wees. Om sy skaduwee te wees. Sonde maak ons dood, dit breek die band met
God en beroof ons van die sin en die doel van ons bestaan. Dit is wat Psalm 51
so duidelik uitspel. Die lewe sonder God het geen sin nie, en die sonde beroof
ons van die sin en doel van ons lewe. Dit bring net ongeluk en smart.
In Psalm 51
pleit die digter dat die Here die sonde sal uitwis, dat Hy dit sal wegneem
sodat dit nie meer daar is nie. Dat Hy dit sal wegwas sodat alles weer skoon
sal wees, dat Hy dit sal wegneem dat dit glad nie meer sal bestaan nie. Hy
pleit om genade sodat die verhouding met die Here weer volkome sal wees en daar
niks meer sal wees wat skeidining bring tussen hom en God nie.
Terselfdertyd
worstel die Psalmdigter met die vraag wat die Here van ons verwag. Telkens kom
hy met die antwoord dat die Here nie van ons offers verwag nie. Wat Hy eerder
vra is opregtigheid, verootmoediging en ‘n hart vol oormoed en berou. Dit gaan
dus primer om ‘n gesindheid, ‘n gesindheid wat getuig van nederigheid, liefde
en oorgawe. Die Here vra nie groot en baie offers nie. Nie uiterlike handelinge
en vertoon nie. Nie groot en opsraakwekkende openbare handelinge nie. Al wat
God vra is opregtheid. Dat ons eerlik en opreg sal leef. Eerlik sal wees
teenoor Hom, onsself en ander mense.
In alle
opsigte moet ons saam met die Here leef en werk; in noue verbintenis met Hom.
Tot Sy eer moet ons leef en werk. Sy beeld moet uit ons lewens uit straal.
Uit die
Psalm word dit duidelik dat die digter die vaste geloof het dat as die Here die
sonde vergewe, dit lei tot die totale verandering van die belewenis van die
werklikheid. Alles verander en word nuut. Blydskap vul die lewe. Weg is die wroeging,
die kommer die ongeluk. In die plek daarvan beleef die digter vreugde, en kan
hy sing, jubel en juig. ‘n Rein hart, ‘n skoongewaste lewe, ‘n Geesvervulde
lewe – dit is die genadegawe van die Here...Hy maaak alles nuut. Hy vul die
mens met Sy Gees. Hy reinig die mens. Hy maak alles nuut. Geen wonder dat dit
nie anders kan as dat die digter kan sing en die Here prys nie.
Is dit nie
juis waaraan elkeen van ons so ‘n diep behoefte het nie? Wie wil nie nuut begin
nie? Met al die sonde en lelike dinge uitgewis nie? Psalm 51 gee aan ons die
riglyne hiervoor: pleit net om genade by God op grond van Sy liefde. En aanvaar
wat Hy in liefde aan ons gee.
Op grond van
die erns waarmee die digter pleit en die toon van die hele Psalm, is dit
duidelik dat dit nie ‘n ligtelike speel met woorde is nie. Hy is baie ernstig.
Die pleitstem kom diep uit sy hart. Hy weet baie goed dat die pleit nie beteken
dat ons weer kan aangaan en in sonde leef nie. Nee, as God ons nuut gemaak het
deur Sy genade, moet ons as nuwe mense elke dag in noue gemeenskap en
verbondenheid en toewyding aan Hom leef. Dan moet ons die ou dinge agterlaat.
Hierdie
Psalm wil vir ons vanoggend oproep om ons foute te erken, ons sondes te bely en
om genade te smeek. Dit wil ons oproep om ons ook ons kinders te leer dat dit
belangrik is om ons foute te erken. Om te erken dat ons ander deur ons optredes
seer gemaak en ander in die steek laat. Om te erken dat ons nie altyd reg is
nie en dat ons soms ‘n alte hoë dink van onsself het. Om te erken dat hoogmoed
tot val lei en dat selfverheffing lei tot selfvernietiging. Erken jou foute ook
teenoor ander. Bely jou liefdeloosheid en selfsug. As ons dit doen, kan ons ook
sing van die bevryding en nuwe lewe in Jesus!
Post a Comment