Lukas 2: 25-40

Kerstyd is ‘n tyd van vreugde, want ons onthou dat die Verlosser gekom het om ook in ons wêreld 2000 jaar na die geboorte, ‘n verskil te maak. Die Verlosser het gekom om in  hierdie moderne dae elkeen van ons se lewe in te kom en ‘n effek op ons te hê.

Jesus se effek op die wêreld en lewens van mense in Sy tyd was nie altyd vir die mense aangenaam nie. Hulle het beslis nie almal met blydskap gereageer op Sy teenwoordigheid en op alles wat Hy gesê en gedoen het nie. As ons die Nuwe Testament lees, kom ons onder die indruk dat Hy eintlik ‘n kontroversiële figuur was. Hy het soveel probleme gehad en moeilikheid ervaar dat Hy op die ou end Sy lewe verloor het. Mense was so gesteurd oor wie Hy was en waarvoor Hy gestaan het, dat hulle dit nodig gevind het om Hom dood te maak. En Hy was die Verlosser wat van God af kom!

Nou kan ons seker nie verwag dat die Verlosser wat van God af kom in ons tyd net vreugde en blydskap bring vir almal nie. Ons mense het die manier om soms vas te klou aan dinge wat nie vir ons goed is nie, wat ons self vernietig, en dan weer iets wat vir ons die beste is van die hand te wys.

Ja die Verlosser van God het gekom. Ook na ons toe. Maar hoe reageer ons op Hom? Met blydskap, sou jy miskien sê want kyk hoe vrolik word sy geboorte dwarsdeur die wêreld gevier. Ja, op die oog af is daar heelwat blydskap oor Kersfees. Maar waar is Jesus in hierdie Kersfees? Gaan dit werklik in ons feesvierings oor die Verlosser wat van God af gekom het, of gaan dit eintlik oor vakansie hou, geskenke, versierings, partytjies en sentimentele liedjies oor ‘n baba van lank gelede?

Die Verlosser wat van God af gekom het, is nie altyd teenwoordig in Kersvierings soos ons dit ken nie. Die Verlosser wat van God af kom, is ‘n ongemaklike figuur. Hy bring die beste en wonderlikse nuus en moontlikheid vir ons as mense, maar Sy manier van doen is anders en vreemd aan ons wêreld. Dit is nie altyd so maklik om hierdie goeie nuus bly te aanvaar nie. In Simeon se lied sien ons hierdie twee kante van die saak baie duidelik.

Simeon is baie bly oor die koms van die Verlosser. Hy het sy lewe lank naby God gelewe en het uitgesien na die dag wanneer God se belofte van lank tevore vervul sou word en daar vir sy volk verlossing sou kom. So naby het hy aan God gelewe dat hy selfs ‘n belofte ontvang het dat hy nie sou sterf voordat die gebeurtenis nie plaasgevind het en hy ‘n getuie daarvan kon wees nie.

Sowel hy as Anna se lewens was so op God en God se werk ingestel dat God se daad van verlossing vir hulle net blydskap gebring het. Simeon was vol met die Heilige Gees. So het hy die belofte gekry dat hy die Verlosser self sou sien. So het hy op die regte tyd by die tempel uitgekom, juis toe Josef en Maria daar was met hulle Kindjie om alles wat die wet voorskryf ten opsigte van pasgebore babas, uit te voer. En deur die Heilige Gees kon hy ook herken wat voor sy oë was: nie net ‘n gewone nuwe baba soos soveel ander wat in die tempel gekom het nie, maar die verlossingswerk van God wat nou voor sy oë waar word.

Simeon het naby God geleef en God was aan Simeon getrou. God het albei sy beloftes uitgevoer. God het die Messias gestuur en God het Simeon in die lewe laat bly totdat hy dit met sy eie oë kon sien.

Simeon reageer op die wonder wat hy mag beleef deur God te prys. Nou is hy tevrede om te gaan, want waarvoor hy gewag het, het gebeur. Sy taak om geduldig te wag is nou afgehandel. Hy het met sy eie oë die verlossing van God sien waar word.

Hy is so totaal afhanklik van God en met die hulp van God se Gees kan hy nie hierdie teken miskyk , of hierdie baba se koms verkeerd interpreteer nie.

Die verlossing wat nou waar geword het voor Simeon, kom al van ver af. God het dit belowe en gereed gemaak. Die hele Israel het daarop gewag en uitgesien na die dag dat hulle Messias sou kom soos God beloof het….God is waarlik groot, besef Simeon. Vandaar sy lofprysing en gebed om dankie te sê dat hy kon deel wees van hierdie gebeurtenis waar dit alles werklikheid word. Die lig van die nasies en die eer van Israel word saamgetrek in die Messias…

Josef en Maria se reaksie op wat Simeon sê, is verwondering. Verwondering is die reaksie wat gepaard gaan met ‘n wonderwerk of ‘n openbaring. Tot dusver is daar nog net vreugde, blydskap en verwondering oor wat God gedoen het. Maar profeteer Simeon onder dieselfde leiding van die Heilige Gees, dit gaan nie altyd so wees nie. In Israel sal die Kindjie nie net met blydkap ontvang word nie. Hy sal ‘n val en ‘n opstanding wees vir baie en ‘n teken wat weerspreek sal word. Die teken van God word nie sonder meer aanvaar nie. Hoe vreemd dit ook al mag klink, nie almal is bly oor die koms van die Verlosser nie. Hy is daar, maar hulle sien net die mens raak, nie die Verlosser en teken van God nie. En in die tweede plek hou hulle nie van wat Hy sê en doen nie, want dit pas nie by hoe hulle dinge sien en wil hê nie.

Hierdie Kindjie is nie net ‘n bron van blydskap nie. Hy is ook nie ‘n skadelose vreugde wat niemand se lewens omkrap nie. Die Verlosser wat van God af kom, het ‘n effek op mense se lewe. Hy krap terdeë om. Sy teenwoordigheid konfronteer ons met ons eie lewe, met ons maniere van dinge dink en doen. En in die lig van Sy teewoordigheidis dinge soos hulle is, nie meer goed en reg nie. Daar moet verandering kom. Verandering is ongemaklik Mense het altyd ‘n mate van weerstand teen verandering. Om met God te lewe, verg buitendien nie net ‘n bietjie verandering nie. Die omkeer is radikaal. Nie almal wil daarvan weet nie. Sommige mense voel so bedreig daardeur dat hulle die bron wil vernietig.

Die mense van Jesus se tyd het die bron van bedreiging vernietig deur Hom dood te maak. In ons tyd vier ons Sy geboorte op so ‘n manier dat Hy kragteloos geword het. ‘n Babatjie in ‘n krip, hulpeloos terwyl almal mooi en sentimentele dinge sê, doen en sing.

En as die Kerstyd verby is, dan vergeet ons heeltemal van die Jesus-kind. Ons wêreld laat Hom nie toe om groot te word sodat Hy ‘n ongemaklike teenwoordigheid in ons lewens kan word wat ons voor ‘n keuse stel, en as ons Hom kies, van ons ‘n radikale verandering van denke en optrde verwag nie. So, sê Simeon, sal die gesindheid van baie mense aan die lig kom…Ja Sy koms het ‘n baie bepaalde effek op ons lewens. Hy laat ons nie onaangeraak nie. Ons aanvaar Hom en gee onsself oor aan God, of ons verwerp Hom.

Kersfees bring ons voor daardie beslissing te staan. Dit is nie net ‘n prettige vrolike partytjie nie. Maar elkeen wat met die hulp van die Heilige Gees God se verlossing herken en daaroor bly is, soos Simeon en Anna, se blydskap sal so diep en sterk wees dat dit sal duur tot lank nadat die paar weke van vakansie en fees verby is.

Dit is ‘n blydskap  wat ‘n mens steun en dra deur alles wat met jou gebeur, goed of sleg, lekker of swaar. Want niks wat gebeur hier op aarde kan ons verloste-wees van ons wegneem nie. God se beloftes van lank gelede het ook vir ons vandag en elke dag van ons lewe waar geword. Kom laat ons bly wees- Hy het gekom!

Josua 24

Josua 24 is een van die kerngedeeltes van die Ou-Testament. Nie alleen word die ontstaan van die volk Israel as Godsvolk hierin gereflekteer nie, maar dit vorm ook die basis vir die oud-Israelietiese nuwejaarsfees en die hoogtepunt in die boodskap van die boek Josua.

Die gedeelte begin met ‘n situasie-skildering. Josua laat al die stamme van Israel wat tot op die tyd as losstaande stamme geleef het, elk in sy eie gebied met sy eie leiers, by Sigem bymekaar kom. Maar dis meer as ‘n voksvergadering, want hy laat hulle plekke inneem in die teenwoordigheid van die Here (dit is rondom die ark van die Here). Dit gaan dus om ‘n godsdienstige byeenkoms en het dus ook primêr ‘n godsdientige doel.

In verse 2-24 spreek Josua die volk toe. Hierin vind ons vier redevoeringe van Josua waarop die volk elke keer antwoord.

Josua se eerste gesprek word as ‘n profetiese woord ingelei: “So sê die Here, die God van Israel”(Jos. 24:2). In die profetiese uitspraak wys die Here die mens op wat Hy vanaf die vroegste jare gedoen het. Hoe hulle voorvaders ander gode gedien het totdat Hy Abraham geroep het en hom gelei en geseën het. Hoe Hy ingegryp het om die wat in Egipte gely het, te verlos. Hoe hy aan hulle ‘n land gegee het om in te woon; stede om te bewoon, landerye om te bewerk.

Ja, vanaf die vroegste jare het die Here Hom aan hulle geopenbaar as die God van liefde wat naby Sy kinders is; wat red en lewe gee; wat lewensruimte en lewensmoontlikhede bied; as die lewende Here wat in ‘n lewende verhouding met Sy kinders staan in die konkrete werklikheid waarin hulle leef.

Op grond hiervan roep Josua dan hulle wat teenwoordig was, op : “Betoon dan nou eerbied aan die Here en dien Hom in opregtheid en trou” (Jos 24:14) en : “Kies dan vandag wie julle wil dien: die gode wat julle voorvaders gedien het anderkant die Eufraat, of die gode van die Amoriete in wie se land julle nou woon” (Jos24:15). Maar hy gee nie alleen aan die volk die keuse nie. Hy gaan die volk voor en stel die voorbeeld as hy sê: “Wat my en my familie betref, ons sal die Here dien”(Jos. 24:15).

Die keuse raak nie net ander nie, dit raak elkeen en is ‘n oproep tot selfondersoek en beslissing. Die volk neem dit dan ook so op en antwoord dat hulle dit nie eers oorweeg om die Here te verlaat en ander gode te dien nie. Want hulle besef en bely wat die Here vir hulle gedoen het. Daarom kies en bely hulle: “Ook ons sal die Here dien”(Jos. 24:16).

Maar hiermee is die saak nie afgehandel nie. In verse 19-20 lees ons dat Josua die erns van die keuse uitspel. Die keuse hou geweldige implikasies in, want die Here is ‘n heilige God wat onverdeelde trou eis. Die mens kan nie maar onder groepsdruk of druk van omstandighede net sê:ek sal die Here dien nie. Die mens moet besef wat die konsekwensies van sy keuse is.

Wie vir die Here kies, moet weet dat Hy heilig is en daarom geen onheiligheid in hulle lewens sal duld nie. Hulle moet ook weet dat Hy onverdeelde trou en lojalitiet eis. Hulle moet Hom onvoorwaardelik liefhê en dien, onder alle omstandighede. Wie kies om die Here te dien, moet Hom alleen dien en wel met hulle hele lewe. En let op hoe Josua  beklemtoon dat wie kies om die Here te dien, en nie hulle keuse uitleef nie, nie alleen rampe sal belewe nie, maar sal sterwe(Jos. 24:20). Die keuse om die Here te dien, is dus ‘n dood ernstige saak. As die volk dit hoor, hou hulle nogtans voet by stuk: ons sal die Here dien(Jos. 24:21).

Nog is Josua nie tevrede nie. Hy maak die keuse ‘n regsgeding waarin hulleself getuies is. Weer eens beaam die volk (vgl. Jos. 24:22).

Dan roep Josua hulle op om daadwerklik op te tree om hulle keuse te bekragtig. Die oproep behels ‘n dubbele daad. Enersyds moet hulle die vreemde gode verwyder. Dit het nie alleen die verwydering van afgodsbeelde en die vernietiging van altare vir afgodsdiens behels nie, maar het ook behels dat hulle die gode uit hulle denk- en verwysingsraamwerk moes verwyder; hulle moes nie eers meer aan die afgode dink nie.

Andersyds behels dit die volkome toewyding aan die Here. Dit wil sê ‘n lewe volgens die wil van God, in verbondenheid aan die Here en tot eer van God. Ook hierop antwoord die volk bevestigend (vlg Jos. 24:23-24).

Selfs dan is die saak nie afgehandel nie. Josua sluit namens die Here ‘n verbond met die volk en rig ‘n groot klip op as verbondsteken. Nou vind ons dwarsdeur die boek Josua dat daar telkens klipstapels opgerig is as tekens om hulle te herhinder aan die groot dade van God. Die klippe is eweneens herhindering aan God se groot genade: sy verbondsluiting, maar ook van hulle keuse om volk van God te wees.

Die gebeure by Sigem het jaarliks tydens die nuwejaarsfees ‘n weerklank gevind. Elke jaar het Israel die verbond met God hernieu. Drie dae voor die aanbreek van die nuwe jaar is al die voorwerpe uit die tempel geneem en buite die stad neergesit. Dan is die verbond met God beëindig.

Op die oujaarsdag het die volk dan by die tempelvoorwerpe buite die stad byeengekom. Daar is hulle herhinder aan alles wat God in die verlede gedoen het. Dan is hulle voor die keuse gestel: kies dan wie julle wil dien. As hulle kies om die Here te dien, dan is die tempelvoorwerpe teruggeneem na die gereinigde tempel, is die verbond met God opnuut gesluit en het hulle hulself opnuut vir die nuwe jaar aan God gewy om in verbondenheidaan God en tot Sy eer te leef en te werk. So word die tempel dan die simbool en sigbare teken wat hulle moes herhinder aan die verbond  met God en die implikasies daarvan.

Die boodskap van Josua 24 is aktueel vir ons dag en tyd. Dit wil ons opnuut herhinder aan alles wat God vir ons gedoen het. As ons terugdink aan die jare wat verby is, kan ons nie anders as om te besef dat God ook vir ons groot dinge gedoen het nie.

Ook ons het ander gode gedien. Ja ons het ook ander dinge op ‘n tyd bo God geplaas; die najaging van geld of eer en toe die Here weinig plek in ons lewens beklee het. Maar Goddank, dit het voortgeduur totdat die Here ons geroep het. Hy het ons by die naam geroep en vir ons kom sê: jy is Myne. En alhoewel ons dikwels –en soms ook met reg- kla oor swaarkry, moet ons bely: die Here het ons gelei en geseën.

Soms was die pad waarop Hy ons gelei het, swaar en steil, maar tog weet ons: Hy was met ons ook op die woestynpad en toe ons deur diep waters moes gaan, was Hy daar. Ja die Here het ons verlos. Toe alles nag was, het Sy lig deurgebreek. Toe ons geen hoop gehad het nie, het Hy aan ons nuwe lewe gegee.

Ook ons moet vandag bely: die Here het vir elkeen van ons ‘n plekkie in die son gegee, ‘n lewensruimte waar ons kan leef en werk. Die Here het ook op materiële gebied vir ons onderneem en gesorg. Soos Hy vir Israel gedoen het en vir die gelowiges deur die eeue , het Hy ook vir ons.

Is dit nie die boodskap van die Nuwe Testament nie: God is by ons!!

Maar die Here herhinder ons aan wat Hy vir ons gedoen het, dan kom die oproep tot ons. En let op, die oproep kom tot ons almal…Kies dan vandag wie julle dien…

Maar hoe gaan ons kies? Kies in die lig van die erns van die keuse. In Josua 24 vind ons die uitgemaakte weg: ons dink nie daaraan om die Here te verlaat nie. Nee ons sal die Here dien…Mag dit ook nou jou keuse wees. Mag ons ook soos Israel elke jaar hier aan die einde so duidelik en onomwonde kies om die Here te dien. En as ons so kies, dan word ons opgeroep om al die vreemde gode te verwyder, die haat en die jaloesie, die geraamte in die kas, die eer en die roem die materialisme, en noem maar op.

Want eers as ons dit verwyder het, is daar ruimte vir God in ons lewens. As ons dit doen, sal Hy ons vul met Sy liefde en kan Sy liefde en vrede uit lewens uit straal. Dan sluit Hy opnuut Sy verbond met ons en kan ons as geroepe, verlsote verbondskinders die pad loop met hoop en in verbondenheid aan God om tot Sy eer te leef en te werk.

Is dit nie ons kosbaarste erfenis nie: om te kom uit ‘n huis wat die Here dien? Ja, dit is die kosbaarste erfenis wat ons ons kinders kan nalaat: ‘n huis wat die Here dien.

1 Samuel 25, 2 Samuel 11

Daar is niks nuuts onder die son nie! Hoe waar is dit nie. Lees mens die verhaal van Dawid soos dit in die boek Samuel en Konings vertel word, staan mens verslae oor hoe Dawid in slaggate getrap het en waarin baie mans ook op die ou ent trap. Mens wonder of die opskrif van die Dawidsverhale nie moet lees: Nie so nie!

Die boeke Samuel en Konings vorm deel van wat vandag algemeen bekend staan as die Deuteronomistiese geskiedswerk en wat die boeke Deuternomium, Josua, Rigters, Samuel en Konings omvat. Hierdie werk is in die finale vorm geskryf tydens die Babiloniese ballingskap. Die uitgebreide werk handel oor die lotgevalle van die volk vanaf die tyd voor die intog tot met die Babiloniese ballingskap.

Dit is dus eerstens gerig aan mense wat in alle opsigte diep ontnugter en moedeloos was. Hulle het geworstel met talle vrae, soos: Waarom het ons alles verloor? Waarom moet ons nou in ballingskap leef? Wat hou die toekoms in as daar nog hoegenaamd ‘n toekoms kan wees? Waarom het die Here ons oorgegee in die hande van goddelose magte? Waarom het die Here nie Sy kinders beskerm nie? Waar is die Here? Wat het van die Here se beloftes geword?

Die Deuteronomistiese geskeidswerk is toe gekryf om aan hulle ‘n verduidelikking te gee van wat aanleiding gegee het tot die situasie waarin hulle hulself bevind het. Die kernboodskap is dat die Here hulle Sy volk gemaak het. Hy het ‘n verbond met hulle gesluit en aan hulle Sy wet gegee.

Die ooreenkoms was duidelik. As hulle die wet van die Here onderhou en daarvolgens leef, sal hulle voorspoedig wees in die land wat die Here aan hulle gee. As hulle egter ongehoorsaam en ontrou is, sal hulle die land verloor. Die geskiedenis word dan vertel om aan te toon hoe ontrou hulle was. Van die begin af  het hulle nie altyd geluister na die wet van die Here en nie gedoen wat Hy gevra het nie. Ook die konings en selfs die man na God se hart het nie geleef volgens die wil van God nie. Daarom is hulle in ballingskap. Die ellende kan nie toegeskryf word aan die afwesigheid van die Here of dat Hy Sy beloftes of kinders vergeet het nie, maar omdat hulle ongehoorsaam en ontrou was.

Dawid was ‘n besondere man met baie talente. Hy was ‘n goeie musikant. Hy was ‘n onverskrokke jongman en uitstekende militaris. Reeds op vroeë ouderdom het hy hom onderskei toe hy teen Goliat geveg het en van onkonvensionele metodes gebruik gemaak het om die reus te verslaan. In die daaropvolgende optredes teen baie vyande het sy militêre insig en vermoë sterk na vore gekom. Daarby was hy ‘n minsame persoon wat goed met ander oor die weggekom het. Geen wonder dat hy die koning geword het nie. “n Man met baie talente. Dawid was bo-al nog ‘n diep gelowige. ‘n Pragtige toekoms het op hom gewag.

Op ‘n vroeë ouderdom het Dawid al die kruin bereik. Hy was ‘n koning van drie koninkryke. Hy was mos koning van Juda (die Suidelike Ryk) en van Israel (die Noordelike Ryk) en van sy persoonlike staat Jerusalem. Hy was welvarend. Hy was getroud (met ‘n hele paar vrouens) en het ‘n aantal kinders gehad. “n Man van aansien nie net in sy eie stad en land nie, maar ook in die hele streek.

Daarby was hy ‘n diep godsdienstige man en het ‘n aktiewe rol gespeel in die kerk van destyds. Dawid was ‘n man op wie enige ouer kon trots op wees en met wie mens graag sou wou assosieer. Hoe graag sou ons nie in sy skoene wou staan nie of sy voorbeeld wou navolg nie.

Ongelukkig was daar ook ‘n skadukant. Hierdie skadukant word ook nie in die Bybel verswyg nie, dit laat ‘n rilling teen jou ruggraat afgaan, want dis ‘n skadukant wat helaas vandag nog baie aangetref word.

Dawid se posisie het gelei tot ‘n strewe na mag en populariteit. Hy was die stigter van ‘n tipe apartheidsryk. Hy het aan sy mense alle segenskap gegee terwyl die ander inwoners van die land wat ook onder sy mag en jurisdiksie geval het, geen sê gehad het nie en al die belasting moes betaal. Soos die tyd aangestap het, het hy al hoe meer gedelegeer en moes dinge namens en veral vir hom gedoen word. Dit het aanleiding gegee tot ander wanpraktyke.

Is dit nie dinge wat ons ook mos dikwels sien nie? Mense in magsposisies wat net meer mag wil hê, ander uitbuit en misbruik, al minder doen en verwag dat ander al meer vir hulle doen. Soos Dawid bou hulle ‘n gemaksone om hulself. Hoe dikwels lei dit ook nie tot ledigheid en verval nie.

Dawid het met tyd saam ‘n vrouejagter geword. So het hy met Abigail getrou nadat hy haar man afgedreig het. Die dreigemente het gelei tot die dood van Nabal waarna Dawid met Abigail kon trou (1 Samuel 25). Dawid het ook ander vroue gehad, naamlik: Aginoam, Maaka, Gaggit, Abital, Egla (2 Samuel 3:1-5). Dan moet ons ook onthou dat hy nog getroud was met Mikal. Asof dit nie genoeg was nie, het Dawid toe nog owerspel gepleeg met Batseba. Dawid het mos nie, soos dit ‘n koning betaam, saam met sy manskappe opgeruk na die veldslag nie, maar het by die huis gebly. Toe sien hy ‘n mooi vrou bad en pleeg owerspel met haar. Toe dit blyk dat sy swanger is, probeer hy op slinkse manier sy verantwoordelikhede ontduik. Dit slaag nie en lei daartoe dat hy sy mag misbruik en verantwoordelik is vir die dood van haar man. Toe het hy gedink kan hy met haar trou sonder dat ‘n haan sou kraai oor sy eskapades. Sy slim plannetjies werk toe nie! Die Here stuur ‘n profeet na Dawid toe. Natan kondig die straf oor Dawid aan. Sy sonde word nie ongestraf gelaat nie. Hy moes duur betaal vir sy onbeheersde optrede. Nie so nie, Dawid! Dit pas die gelowige nie om so te leef nie, want dit druis in teen die Woord van die Here.

Nie so nie! Hoe tragies is dit nie dat hierdie veroordeelde lewenswyse van Dawid vandag nog nagevolg word nie. Dis asof mans in hulle middeljare, as hulle hul merk gemaak het, baie bereik het en dit lyk of die moeilike pad boontoe nou ‘n gelyk-pad geword het, vir hulleself gemaksones skep en hulle dan met allerhande onheilige dinge besig hou. Te veel tyd en te veel geld lei soms tot te veel probleme en verval en ongeluk. Mense begin dink dat hulle alles kan reg koop. Hulle hoef nie meer so hard te werk nie en kan ander laat werk. … dan begin die oë dwaal en word allerlei verhoudings aangeknoop. En so dikwels dink mense hulle kan daarmee wegkom. Baie slim plannetjies word beraam. Dit werk nooit uit nie! Een of ander tyd kom dit maar op die lappe. Die Here sien dit en slaap nie. Daar rus ‘n straf daarop. Jou sondes sal jou die een of ander tyd inhaal.

Dawid se rondslapery het baie negatiewe gevolge vir sy gesin en familie ingehou. Sy vrouens en kinders het daaronder gely. Hyself moes daaronder ly. Tot met sy dood moes hy swaarkry as gevolg van die baie vrouens met wie hy verhoudings gehad het en met wie hy selfs getroud was. Selfs na sy dood het dit negatiewe gevolge vir sy kinders gehad. As hy tog maar sy tyd en energie gebruik het tot voordeel van sy eie gesin. Laat dit vir ons ‘n waarskuwing wees. Laat dit ons dring om ons krag en energie en liefde te fokus op ons eie vrouens en eie gesinne. Laat ons nie ons lewens opmors nie, maar laat ons die talente wat die Here aan ons gee, gebruik tot opbou van ons gesinne, tot eer van die Here deur te leef volgens Sy Woord.

Psalm 150


Die Psalmis eindig met die Hallelujakoor! In elkeen van die dertien sinne waaruit hierdie Psalm bestaan, kom die woord Halleluja (Prys die Here) voor. Daar is nie ‘n enkele sin waar dit ontbreek nie. Nou sou iemand dalk kon sê dat die woorde hier na 150 Psalms opgeraak het. Miskien sou ons eerder kon sê dat die behoefte om die Here te prys nou al sterker geword het en hier ‘n klimaks vind.


Ons hoop dat ons almal nou al gereed is om hierdie Hallelujakoor saam te sing. Soos ‘n goue draad het die oproep deur die Psalms geloop en al sterker het die oproep tot ons gekom: prys die Here! Dit moet nie net ‘n integrale deel of die begin en einde van ons aanbidding van die Here wees nie. Dit moet ons hele lewe omvat.


Psalm 150 wil ons leer waar die Here geprys moet word: waaroor Hy geprys moet word en deur wie Hy geprys moet word.


Waar moet die Here geprys word? Vers 1 gee vir ons die antwoord. Prys die Here in Sy Heiligdom, prys Hom hier onder Sy magtige hemelgewelf! Die Here moet in Sy heiligdom, in die tempel geprys word. In die kerk moet ons Hom prys. Mens wil byna sê dis so vanselfsprekend dat dit nie genoem hoef te word nie. Miskien is dit waar, maar ons moet altyd daaraan herhinder word. Want as ons nie die Here prys nie, dan is dit nie ‘n erediens nie. 


In die erediens gaan dit mos om die bring van die eer aan God. Ja, ons kan na die erediens kom met ons versoeke en beswaarde gemoedere, maar ten spyte van alle situasies moet die lofprysing sentraal staan.


Die Here moet nie net geprys word in die tempel of kerk nie, maar ook onder Sy magtige hemelgewelf. Dit wil sê in die ganse kosmos. In daardie tyd het hulle die hemel gesien soos ‘n tentdoek of koepel wat oor die aarde gespan is. In die hele skepping moet Hy geprys word. Nie net in die kerk nie, maar oral op aarde. Oral in die hele skepping!In ons werkplekke; op die ontspanningsterreine, in ons huise, oral waar ons mag kom of gaan, moet die Here geprys word. 


Dit sal nie besondere betekenis hê as ons die Here hier in die kerk loof en prys en vergeet om Hom orals buite die kerk ook te loof en prys nie. Die Hallelujakoor moet nie net die wêreld oor weerklink nie, maar moet deur gans die kosmos weerklink!


Psalm 150:2 leer ons waaroor die Here geprys moet word. “Prys Hom oor Sy kragtige dade, prys Hom in Sy magtige grootheid.” Hiermee word gesê dat ons die Here moet loof oor Sy handelinge in die lewens van mense en oor Sy skeppingsdade. 


Die uitdrukking: kragtige dade, verwys dikwels in die Ou-Testament na die handelinge van God in die lewens van mense. Hier dink ons dan in die eerste plek aan die verlossingsdade van die Here. Die uittog uit Egipte; die redding uit die mag van die vyande by talle geleenthede. Hoe die Here ingegryp en uitkoms gegee het. As Christene is die kragtigste van al God se handelinge die gebeure aan die kruis van Golgota. God maak ons vry van al die bande wat ons gebind het. Hy het die mag van sonde en dood oorwin. Die Satan is verslaan. Prys Hom hiervoor! 


Maar dit verwys ook na die kragtige handelinge van God in Sy ontferming en beskerming van Sy kinders. Hiervan lees ons ook dikwels in die Bybel. Dit het ons mos almal al ervaar. Prys Hom daarvoor.


“Prys die Here in Sy magtige grootheid.” Hy is die Skepper. Hy het alles gemaak. Dis te groot vir ons om te begryp. Dis te ingewikkeld vir ons om te verstaan. Dis te aangrypend om te beskryf. Ons duisel as ons daaroor dink. Prys Hom daarvoor. Prys Hom vir die omgewing en lewensruimte wat Hy vir ons gee. Prys die Here, ons Skepper, Verlosser, Koning. Prys die Lewende Here!


In verse 3-5 word vir ons gesê waarmee ons die Here moet prys. Die reeks van musiekinstrumente wat hier genoem word, wil meer sê as net dat die Hallelujakoor met volle orkersbegeleiding moet geskied. Van die instrumente het spesifieke funksies gehad en is veral by spesifieke geleentehde gebruik. 


So is die ramshoring, ‘n lang gedraaide horing, gebruik om alarm te maak, of om die volk op te roep na ‘n spesiale byeenkoms. As die alarm weerklink en die oproep kom, begin hulle dan al om die Here te prys, en het hule nie gewag om eers by die samekoms aan te kom nie. Die harp en die lier, moontlik ‘n kleiner harp wat die laer akkoorde gespeel het, was die mees algemeenste instrument. Dit is dikwels by godsdiesntige geleentehde gebruik maar ook by sosiale byeekomste. 


Die tamboeryn is byna uitsluitlik gebruik om ritme aan te gee vir dansers. Dans het dan ook ‘n belangrike rol gespeel, maar nie as ontspanning nie. Veral vrouens het gedans na oorwinnings en tydens godsdienstige feeste. So af en toe het mans ook op hierdie manier uiting gegee aan hulle oorwinningsvreugde.


Snaarinstrumente en fluite word saam genoem en verwys moontlik na musiek by spesiale musikale geleenthede. Simbale en klinkende simbale (amper wat soos klein tee koppies gelyk het), is slegs by godsdienstige geleenthede gebruik. 


Dit wil klink asof al die bekende musiekinsrtumente genoem word. Alle instrumente moet gebruik word om die Here te prys. Dit word mos gesê dat die orrel al die instrumente in een saamvat en daarom iets van die oproep van Psalm 150 vervat. Dit wil ook sê dat die Here geprys moet word by elke geleentheid.


Die laaste vers lees ons wie die Here moet prys. Nou sou ons eerste reaksie seker wees dat alle gelowiges die Here moet prys. Maar wat lees ons hier: Laat alles wat asem het, die Here prys! Dit gaan dus om veel meer as net die gelowiges. Dit gaan om alle mense . Alle mense behoort die Here te prys. Almal word hier opgeroep om dit te doen! Dit was nogal iets radikaals in daardie tyd. Toe is mos gedink dat net Israel die volk van God is. Van hulle is verwag om Hom te prys. Maar nou kom hierdie oproep tot alle volke en nasies.


Alle mense moet die Here loof en prys, maar meer as dit alles wat asem het moet die Here loof en prys. Dit sluit ook al die diere in. Net net alle mense, maar ook al die diere moet die Here prys. Ons sou selfs sover kon gaan om te sê dat die uitdrukking: alles wat asem het, dui op alles wat leef. Dan sou dit selfs die plante ook ingesluit het by die universele koor wat die Halleluja sing. Hoe wonderlik: die groot heelal neem deel aan die uitvoering van hierdie besondere universele koorsang!


Op besondere wyse sluit die psalmbundel af. Dit sluit af met ‘n oproep om deel te neem aan die Halelujakoor. Prys die Here oraloor. Prys die Here vir Sy groot dade. Prys Hom omdat Hy so groot en wonderlik is. Prys die Here met alle musiekinstruemnte. Prys die Here alles en almal wat leef!

Job1:20-22, 42:1-6…Johannes 3:1-21; 7:45-52; 19:38-42

Die afgelope week het daar baie dinge gebeur wat mens sommer net nuut laat dink het. Dit het gereen! En tussendeur is dit asof God net met ons valley op ‘n besonderse manier gepraat het. Maar ek weet nie of almal dalk hierdie ervaring gehad het nie en of almal sensitief genoeg was om die stem van die Here te kon hoor nie… Hierdie “nie weet” van my het my so bietjie laat dink oor dienge en selfs ook bietjie laat twyfel. En dit bring my dan nou by die tema van vanoggend se preek…. “mag gelowiges dan twyfel?

Daar is mense wat maklik glo. Kinderlik en opreg glo hulle dat God daar is, dat hulle kinders van God is, dat net goeie dinge met die kinders van God gebeur omdat alles altyd ten goede meewerk. Dit lyk of niks op aarde hulle geloof kan skud nie.

Maar daar is ook ander mense, mense wat moeilik glo. Hulle word voortdurend geteister met die sê-nou-maar-vrae. Sê nou maar God bestaan nie regtig nie. Sê nou maar God bemoei Hom nie regtig met al my beuselagtige, en my groter probleme nie, omdat Hy eintlik maar net die geheel van Sy skepping op koers hou? Sê nou maar net ons geloof is op die ou end net ‘n illusie? …

Mense wat maklik glo, skud soms hulle kop vir die chroniese twyfelaars en meen dat daar iets skort met hulle oorgawe aan God – om die twyfelaar net nog meer te laat twyfel aan die egtheid van sy geloof.

Maar hierdie chroniese  twyfelaars, hierdie soekers na sekerheid, stry en redeneer en soek juis omdat hulle glo. Waarom sou ‘n mens jou hoegenaamd met hierdie sê-nou-maar-net-vrae opgehou het as jy inderdaad nie geglo het nie?

Daar is baie voorbeelde in die Bybel van twyfelende gelowiges. ‘n Mens dink sommer dadelik aan Job, Jeremia en Nikodemus. Maar daar is vanoogend nie tyd om na almal te verwys nie… so ek wil he dat ons net beitjie moet stilstaan by Job omdat ons hom mos al so goed ken…

In die boek Job gaan dit onder meer oor die vraag na die egte geloof. Job se vriende glo maklik, want Job se probleem is nie vir hulle ‘n probleem nie: God is regverdig. God laat nie onskuldige mense ly nie.  Dus is Job skuldig.

Job glo moeilik: hy is onskuldig. God laat onskuldige mense ly. Daarom is God onregverdig.

Op die ou end is die argumentbasis van sowel Job as sy vriende dieselfde.

Die hele drama ontwikkel rondom hierdie probleem totdat dit heel verrassend ontknoop: Beide Job en sy vriende was toe verkeerd. Dit het nooit gegaan om die regverdigheid van God nie, maar eerder om ‘n kosmiese stryd tussen God en Satan in die lewe van Job.

Die mense wat oor God gedebateer het, het oor ‘n heel verkeerde saak geredeer. Maar tog gee God Job van alle mense gelyk. Hy het meer korrek oor God gepraat as sy vriende ; want hy het agtergekom dat daar iets skort met die tradisionele dogma (of leerstellings) soos dit in sy vriende te siene was.

Job het al vegtende op soek gegaan na God. Hy het getwyvel, maar tog al twyvelende geglo.

Dit is nie ‘n skande  om te twyfel nie; want God is groter as ons. Dit moet Job ook uitvind. Nog hy nog sy vriende het God regtig verstaan. Wat met Job gebeur het, het hulle dadelik in verband gebring met die regverdigheid van God, maar uiteindelik was hulle gestry oor die regverdigheid van God ietwat verspot, want ons wat die eerste hoofstukvan Job ken, weet dat die kern van die saak nie om die regerdigheid vanGod gedraai het nie, maar om die krag van die geloof.

Die argument oor die regverdigheid van God sou die probleem nooit kon oplos nie. Daarom het God Job op die ou end op ‘n baie direkte manier op die ware toedrag van sake gewys.

Hy het Job voor die grootsheid van die skepping staan gemaak: kan Job die diereriem op sy tyd in die lugruim laat verskyn? Kan hy die takbok kos gee? Kan hy die stoorkamers van die hael en die wind en die sneeu toesluit en oopmaak? Verstaan hy iets van hoe die magtige skepping inmekaarsteek?

Job moes toegee dat hy maar liewer sy hand op sy mond moet sit, want God het hom in ‘n hoek. Hy verstaan niks van die manier waarop God mense se lewens, ook sy eie lewe, bestuur nie, maar daaroor het hy veel te sê gehad.

God is te groot vir menseverstand. Dis wat Job uitgevind het. Maar tog het God Job nie verkwalik  vir die gestoei nie. Job se eerlike soeke het hom by die punt gebring waar hy moes sê: hierdie teologie werk nie.

So is daar baie vrae in ons lewens. En dis nogal moeilik en groot vrae ook. Die ergste van alles is egter dat hierdie kwelvrae het nie regtig bevredigende antwoorde nie…omdat ons verstand te klein is om God uit te lê. Trouens ons sou God se baas word as ons dit kom doen. Maar heel dikwels gaan baie van ons kwelvrae daaroor dat ons ons probleem nie duidelik of korrek  formuleer nie of dat ons onsself met gelyke frases bedien in ons argument en dat daar geen antwoord bestaan nie, selfs nie eers van die God-is-soos-tipe nie.

Ons is almal maar soekers in die duister. Genadiglik is God soos ‘n ligfakkel wat jou help om jou posisie te bepaal en koers te kry na Hom toe!

By geleentehid het Nietzsche gepraat van wat hy genoem het ‘n vlugvoetige God, ‘n God wat nie so maklik tussen die buiteblaaie van ‘n dogamtiekboek vasgeskryf kan word  of ‘n dosyn artikels of in die die Sondae van een jaar uitgelê kan word nie.

Barth het na die Here verwys as die Gans Andere. God is oneindig ver bo ons. Onbegryplik. Voor Hom kan ons maar net… met al ons twyfel en vrae…in verwondering buig….

Johannes 12:1-8

Johannes lê meer klem op die sosiale lewe van Jesus as enige ander Evangelies. Die eerste wonder wat Jesus gedoen het, naamlik om water in wyn te verander, het tydens ‘n bruilofsfees plaasgevind. By talle ander geleenthede verwys hy na Jesus se betrokkenheid by sosiale aspekte. In Johannes 12:1-8 lees ons van ‘n ete wat vir Jesus aangebied is. Ses dae voor die Paasfees was Jesus en Sy vriende bymekaar. Dit klink na ‘n besonder aangename en hartlike sosiale kuier. Hulle was gesellig saam.

Dit is belangrik om daarop te let dat Jesus nie net in die tempel was nie. Hy was nie altyd omring deur ‘n skare nie. Daar was ook tye dat Hy alleen was. Soms heeltemal alleen. Soms net saam met die dissipels, en soms soos hier saam met Sy vriendekring. Jesus het nie heeldag en aldag gewerk nie. Hy het ook ontspan. Hy het tyd ingeruim om sosiaal te verkeer. Hy het gebalanseerd geleef.

Kan ons dan nie hieruit aflei dat sosiale verkeer nie net reg en goed is nie, maar ook belangrik? Ons kan tog nie net werk nie? Tyd vir ontspanning is noodsaaklik. Ons behoort tyd in te ruim om sosiaal te verkeer- ook met ons vriende. Ja, selfs nie net betrokke by kerksake nie, maar ook op sosiale vlak. Dis mos deel van ons menswees en Christenwees. Ook hierin kan en behoort ons die voorbeeld van Jesus na te volg.

Wat die vriende nie besef het nie, was dat dit die laaste keer sou wees dat hulle so saam sou wees. Hierna sou hulle nie weer die geleentheid gehad het nie. ‘n Week later is Jesus gekruisig. ‘n Week later sou hulle anders bymekaar wees. Toe het hulle gerou oor die dood van Jesus. Toe was hulle gebroke en verslae. Hierdie sou die laaste keer wees dat hulle so gesellig bymekaar sou wees.

Hoe dikwels hoor mens nie dat mense sê: as ek tog maar net tyd gemaak het om saam met iemand te wees nie, maar nou is die persoon dood. Dit alles het so skielik gebeur. Nou is dit te laat.

In hierdie gedeelte lees ons dat Maria die gaste bedien het. Dis op grond hiervan dat ons die uitdrukking van die dienende Marta ken. Ons moet tog nie te gou mense in hokkies plaas nie. In hoofstuk 10 het ons Marta leer ken as die een wat in gesprek met Jesus was. Sy het toe ‘n lang indringende en diep gesprek met Jesus gevoer. Nou is sy meer op die agtergrond.

 Toe was Maria in die huis en sy het uitgekom toe Marta haar kom roep het. Toe het Maria byna verwytend haar gesprek met Jesus begin: As U hier was, sou my broer nie gesterf het nie. Ook sy speel nou ‘n heeltemal ander rol. Marta en Maria is nie plat karakters nie. Hulle is veelsydige persone. Hulle tree verskillend op in verskillende situasies. Ons kan en mag hulle nie in hokkies plaas nie.

Dit mag ons eintlik met geen mens doen nie. Nogtans is ons so lief om dit te doen. Ons hang maklik etikette om mense se nekke. Ons dink enkelvoudig oor mense. Hierdie persoon is dan as’t ware  net goed vir dit of dat. Miskien moet ons dit ook uit hierdie gedeelte leer: mense tree verskillend  op in verskillende situasies. Mense kan nie in hokkies geplaas word nie.

Maria tree hier sterk na vore. Sy neem ‘n half liter kosbare, baie duur nardusolie en salf die voete van Jesus. Om hierdie optrede te verstaan, moet ons onthou dat salwing in daardie tyd ‘n belangrike rol gespeel het. Nie alleen is die koming in die Ou-Testamentiese tyd geslaf nie. Daarmee is aangedui dat hy die uitverkore en deur God aangewysde persoon en koning is. Ons lees ook dat  profete en die hoë priester gesalf is.

Wat hier van belang is, is die feit dat besondere eregaste ook gesalf is. As jy iemand baie spesiaal ontvang het in jou huis, en dit nie sommer net jou beste vriend nie, maar regtig iemand baie , baie spesiaal, dan het jy die persoon gesalf. Hierna vind ons ‘n verwysing in byvoorbeeld Psalm 23, wat in die ou vertaling gelui het: U salf my hoof met olie. In die nuwe vertaling lees ons: U ontvang my soos ‘n eregas.

 As Maria Jesus salf, dan sê sy daarmee dat Jesus vir haar ‘n baie, baie spesiale gas en persoon is. Dis ‘n uitdrukking van respek en agting. U is vir my iemand meer as net spesiaal.

Dit word verder bevestig deur die feit dat sy ‘n half liter kosbare en baie duur olie gebruik om vir Jesus te salf. Nardusolie was destyds dan ook die heel duurste olie. Dit was ingevoer van Indië en het omtrent ‘n plaas se prys gekos! Mens kan dan verwag dat mense spaarsaam met sulke duur olie sou omgaan.

Maar wat doen sy? Sy gebruik dit oorvloedig. Sommer ‘n halwe liter! Byna buitensporig en oorvloedig! So oorvloedig dat die geur die hele huis vul! Haar daad kan nie ongemerk verbygaan nie. Almal dra kennis hiervan. Tog is dit nie ‘n daad van vertoon nie. In nederigheid word dit gedoen. Sy salf die voete van Jesus, terwyl die gebruik was dat die olie oor die kop uitgegooi is.

Hoe navolgingswaardig is haar voorbeeld nie. Ons is so gereserveerd in ons dankbetogings en betoning van respek. Hoe dikwels laat ons mense baie spesiaal voel? Hoe druk ons ons dankbaarheid uit. Is ons bereid om soos Maria groot kostes aan te gaan? Of toon ons ons dankbaarheid  en respek op die heel goedkoopste manier?

Miskien maak ons heeltemal te min daarvan. As ons die voorbeeld van Maria volg dan sal ons mos ook die waarheid en belangrikheid ervaar dat dit belangriker is om ‘n blom te gee terwyl iemand leef as ‘n hele kransblomme op ‘n graf nie.

Ongelukkig lees ons, benewens al hierdie pragtige dinge, hier ook van ‘n lelik negatiewe reaksie. Judas is sommer erg omgekrap. Hy maak beswaar teen die vermorsing. Hy is sterk van mening dat dit nou sommer geldmors is. Sy kon eerder die geld geskenk het sodat dit aan die armes uitgedeel kan word.

Voor ons hom oordeel, moet ons nie vra of ons hierdie argument ook dikwels hoor nie. Sê ons nie soms dat dit geldmors is nie. Kom ons nie ook met argumente oor hoe die geld beter gebruik kan word nie? Laat ons maar eerlik wees, ons redeneer en reageer dikwels netsoos Judas.

Wat egter ontstellend is, is die feit dat Judas ‘n verskuilde agende gehad het. Hy het die beurs gedra en het ongelukkig homself aan die geld gehelp. Johannes noem hom sommer prontuit ‘n dief. Hoe tragies dat daar selfs in die dissipelkringe korrupsie en diefstal was. Het ons nie soms ook verskulde agendas as ons ander se goed bedoelde dade kritiseer nie? Ons is dalk jaloers omdat die ander persoon aan iets gedink het waaraan ons dalk wou dink. Dit wat ander gedoen het, pas dalk nie in by ons opvattings nie of ondermyn ons idees. Soos Judas tree ons ook op.

Die optrede van Judas moes sonder twyfel vir Maria seer gemaak het. Soos ons kritiek ander ook seer maak.

Jesus tree in die bresse vir Maria. Hoe doen Hy dit? Hy sê eers reguit: Laat staan haar. Los haar. Moenie met haar sukkel nie. Moenie haar geodbedoelde daad afkraak nie. Jesus gaan dan voort om Judas te antwoord met ‘n antwoord wat Judas en die ander dissippels nie verstaan het nie. Hy sê dat sy dit gedoen het met die oog op Sy begrafnis. As hulle maar net geweet en verstaan het dat sy dit eintlik net ‘n week te gou gedoen het.

Dit bring die vraag na vore: wat doen ons as iemand se goed bedoelde daad gekritiseer word? Tree ons vir die persoon in die bresse? Of ignoreer ons dit of wil ons nie betrokke raak nie? En as ons optree, hoe doen ons dit? Aggressief? Val ons die persoon aan? Kraak ons hom af? Ontmasker ons die verborge agenda? Verkleineer ons die persoon? As ons dit doen, dan ontlont ons nie die situasie nie, maar steek ons eerder die kruitvat aand ie brand. Lei ons alledagse optrede tot ontlonting of ontploffing? “n Sagte antwoord keer die grimmigheid af.

Tree ons op na die voorbeeld van Jesus?

Lees ons hierdie vertelling, dank an ons nie anders as om ons te identifiseer met die karakters nie. Eintlik sien ons onsself in Maria en Judas. Word ons opgeroep om eerder soos Maria op te tree. Word ons gewaarsku om nie die voorbeeld van judas te volg n

1 Tessalonisense 4:15


Hierdie gedeelte is deur Paulus aan die gemeente geskryf om te verseker dat die gemeente nie onkundig sou wees oor die ontslapenes, of te wel hul geliefdes wat gesterf het nie. En dat hulle nie oor hul geliefdes hoef te treur nie. Die heidene teur in hierdie verband oor hul geliefdes aangesien hulle geen hoop het nie.


Die eintlike uitdaging vir hierdie vroeë gemeente in Tessalonisense was dat hulle geredeneer het dat  hulle persoonlik die wederkoms van die Here nog sal beleef in hule eie leeftyd . 


So terwyl die lidmate nie gesterf het nie, het die gmeente die posisie van die ontslapenes by die wederkoms en die tyd daarvan nie as ‘n probleem ervaar nie. Maar toe daar egter sterfgevalle begin voorkom het, het die kommer ontstaan of die ontslapenes dan nie miskien by die wederkoms benadeel sou word nie. Dit het baie ongemak en spanning veroorsaak onder die gemeentelede.


Paulus maak dus hier duidelik ‘n onderskeid tussen die ongelowiges wat geen hoop het as hulle of hul geliefdes sterf nie, en die gelowiges wat wel hoop het.  Gelowiges is dus en moet dus anders wees, want hulle leef vanuit die perspektief van geloof en hoop. 


Omdat hulle glo dat Jesus nie net gesterf het nie maar ook uit die dood uit opgestaan het, het hulle ‘n toekoms. En juis daarom glo hulle ook dat die gestorwe gelowiges uit die dood uit sal opstaan om netsoos die wat met die aanbreek van die wederkoms nog sal lewe, “…altyd by die Here” sal wees (vers 7). 


Die uitdrukking  “om by die Here te wees” kom nie net in tekste voor waar dit in verband staan met die deelhê aan die heerlikheid van die Here nie, maar ook in die dooptekste. Heel gepas dan nou ook vir ons diens hier vanoggend. 


Dit wil juis voorkom asof die twee sinne wat vers 14 dan nou uitmaak eintlik juis ontleen is van ‘n doopformule in die vroeë kerk. (Rom. 6:4-8, Kol. 2:12). Hierdie formule is ‘n uitdrukking daarvan dat die geloof in die sterwe en opstanding van Jesus , waaraan die gelowige deel het, deur die doop gesimboliseer word. 


Om by die Here te wees is dan mos juis die hoop wat die gelowige het sedert sy doop. En omdat die gestorwe gelowiges vroeër, soos die huidige lewendige gelowiges in hierdie hoop volhard het, hoef daar geen kommer te bestaan  dat die ontslapenes enige nadeel of agterstand by die aanbreek van die wederkoms van die Here sal hê nie. 


Paulus sê in vers 15 dat sy sekerheid in hierdie verband op ‘n Jesuswoord berus. Ons is egter nie bewus van enige oorgelewerde uitspraak van Jesus hieroor nie. Verskillende verklarings is derhalwe in hierdie verband in omloop, want so is daar sekere kenners wat byvoorbeeld van mening is dat Paulus in hierdie verband tot God gebid het en nou beskryf hy die antwoord daarop as iets “opgrond van wat die Here gesê het” (vers15). 


Ander geleerdes beweer dat, soos die Here deur die mond van die Ou-Testamentiese profete met die gelowiges  gepraat het, Hy dit ook deur middel van ‘n Nuwe Testamentiese profeet, naamlik Paulus kan doen.


Dit is egter meer waarskynlik dat ons hier ‘n ander vorm van die “apostoliese tradisie” het wat reeds  in die eerste 3 hoofstukke van die brief voorgekom het. Die milieu en die atmosfeer tydens die aanbreek van die wederkoms word in beeldspraak beskryf. 


Die beelde wat gebruik word, verwys na ‘n aankondiging van die wederkoms wat vertaal is as ‘n “bevel” van God (vers 16), die medewerking van die “aartsengel”, en die onbeskryfbare stem van God, oftewel die “trompet van God”. 


Hierdie tipe beeldspraak kom in soortgelyke literêre vorme in die Bybel voor. Dit het te make met daardie openbaringswyse waar God op die een of ander manier in ruimtelike sin met die mens in ‘n ontmoeting tree en wat in menslike terme beskryf word. 


Dit bestaan hier uit drie elemente


1.     ‘n vermelding van die koms van God met behulp van werkwoorde wat beweging aandui


2.     ‘n beskrywing van kosmiese beroeringe wat God se koms begelei


3.     en ‘n daad van God wat op Sy koms volg en wat op hulp aan die volk van God uitloop.


Dit is dus duidelik dat, om die frase ‘op die wolke weggevoer word, die lug in, die Here tegemoet” (vers vers17), op te neem  as ‘n “wegraping” wat betrekking sou hê op ‘n duisenjarige vredesryk (Openbaring20:1-10), nie aan die teks en sy vorm reg laat geskied nie. Die uitdrukking “weggevoer…die lug in, die Here tegemoet” (vers 17) dui op ‘n bonatuurlike verplasing en dit moet as die derde element van die ontmoeting opgeneem word. 


Ook die “wolke” (vers17), is ‘n apokaliptiese beeld wat hier die verskyning van die Here aandui. Dit is dus onvanpas om net bloot op grond van vers 16 en 17 te spekuleer oor die aard van die opstandingsliggaam, die volgorde van die gebeure by die aanbreek van die wederkoms, of oor die bestaan van ‘n tussenryk (duisendjarige vredesryk) al dan nie…


Onthou wat die gedeelte se eintlike bedoeling was…om ons troos te gee. Om vir jou opnuut vandag ook te kom sê dat jy vir niks hoef bang te wees nie. Nie ers die dood nie. Jy is gedoop, jy behoort aan die Here. Dis al wat saak maak, dan nie?


Die volgorde en presiese aard van al die gebeure rondom die Here se wederkoms, die sogenaamde “wegraping” en ons “wegvoering die woke in” maak mos nie eintlik ‘n verskil aan ons vaste verskering dat ons aan die Here behoort nie. Hoer dit gebeur en wanneer dit gaan gebeur maak nie saak nie. Maar wat wel saak maak is dat jy vandag seker moet wees of jy aan die Here behoort. Getuig jou lewe en jou toekomsvisie daarvan. Is jy ook reg om vandag die Koning van die Heelal te ontmoet?

Genesis 40
                                                                       
Drome is ‘n uiters boeiende verskynsel. Sigmund Freud het ‘n boek geskryf met die titel, Die Traumdeutung (Die verklaring van Drome) wat hom wêreldberoemd gemaak het.

Ek is self geen droomdeskundige nie. Tog wil dit voorkom of daar iets soos beroepsdrome bestaan. Skinkers droom van druiwe; bakkers van brood. Droom en werklikheid is klaarblyklik op ‘n wonderlike, soms verwarrende, wyse met mekaar verweef.

Ongetwyfeld bestaan daar iets soos dominee-drome. In ‘n tipiese dominee-droom bevind jy jou in wat die Hollanders noem jou “houte-broek” d.w.s die preekstoel. Hoe jy daar gekom het, weet jy nie. Wat jy moet sê, weet jy nog minder. Waarom jy in jou pajamas is, weet jy nog die minste. Word jy wakker voel jy, soos die skinker en die bakker na hulle drome, ietwat bedruk.

In die Ou Ooste is drome dikwels as goddelike openbarings beskou. In die Bybel gebeur dit nie so dikwels nie, maar daar is wel uitsonderings. In die ou Statevertaling se weergawe van Genesis 37: 19 bestempel Josef se broers hom spottend as die “meesterdromer”. Ook Josef die vader van Jesus, is nog ‘n voorbeeld. Maar eintlik is openbarings in drome in die Bybel meer uitsondering as reël. Die “Bewaarder van Israel wat nie sluimer of slaap nie”, word eerder ge-assosieer met ‘n toestand van wakker-wees as met die droomwêreld waar jou onderbewuste jou allerlei parte mag speel.

Miskien kan ons sê dat die skepping uit verskillende grade van wakkerwees bestaan. Die grootste deel van die skepping verkeer altyd so min of meer in ‘n droomtoestand. Ook ons mense, die wakkerste deel van die skepping, slaap glo omtrent ‘n derde van ons lewe. Sommige meen selfs dat ons wakkerwees, ons wêreldbewussyn en selfbewussyn, ‘n siektesimptoom, ‘n patologiese afwyking is. Hulle verlang terug na die diereryk.


In die Bybel is die rigting van ons verlange egter nie rugwaarts na die diereryk nie, maar vooruit na die Godsryk. Dan eers sal ons werklik wawyd wakker wees. Dit is daardie werklikheid waarna God se Gees, die Gees van die Toekoms wat uitgestort is anderkant kruis en opstanding, ons nou reeds roep met die woorde (Efesiërs 5:14): “Word wakker, jy wat slaap, en staan op uit die dood; en Christus sal jou lewe verlig.” Want ook ons wakkerwees kan soms so verwarrend wees, byna asof ons lewe self ‘n droom is wat ‘n verdere verklaring nodig het.

OOK ONS WAKKERWEES IS VERWARREND. Josef lê nou wel die skinker en die bakker se drome uit, maar hoe moet ‘n mens die skrille kontras in die twee se lewenslot verklaar? Waarom word die skinker vrygestel en die bakker tereggestel? As iemand tog net hierdie raaisel vir ons kan oplos; hierdie geheimenis kan verklaar. Besonder pynlik word van beide letterlik in die Hebreeus gesê dat hulle hoof verhoog sal word. In die skinker se geval het dit ‘n figuurlike betekenis en dui op sy verhoging uit die tronk tot die koninklike paleis. Vir die bakker beteken dit letterlik dat dat hy aan ‘n paal, ‘n vloekhout, verhoog (opgehang) sal word waar die voëls van die hemel sy vlees sal vreet. Waarom word die een verhef en die ander getref? Wat kan tog die verklaring daarvan kan wees?

Dit is hierdie soort “waaroms” wat dikwels dreig om alle lewensvreugde te laat verdamp. Soms het jy die onrustige suspisie dat jou voorspoed die gevolg is van ander se leed; dat ander ly sodat jy gelukkig kan wees. Jy het meermale die vermoede dat die een se verkiesing die ander se kruis is. In ons gelese gedeelte wil dit voorkom of die bakker se dood, die skinker se brood is. Dit laat mens wonder of die skinker toe daarin kon slaag om op die farao se fees die bakker se brood deur sy kake te kry.

As jy tog net ‘n verstaanbare patroon kan ontdek. As jy net met sekerheid kan vasstel dat dit met goeie mense goed, en met slegte mense sleg gaan. Job se vriende het gereken dit is die wyse waarop die wêreld in mekaar sit. Die boek Job is egter geskryf om alle Jobstroosters van hierdie illusie te verlos. Was die 18 mense (Lukas 13) op wie die toring van Siloam geval het skuldiger as al die ander inwoners van Jerusalem? Nee, sê Jesus.

In Genesis 40 is geen spoor daarvan te vind dat die skinker onskuldig en die bakker ‘n skurk was nie. Van albei lees ons in vs. 1 dat hulle verkeerd opgetree het teenoor hulle koning. As die een skuldig was, geld dit ook die ander. Die skandalige wyse waarop die skinker na sy verhoging aan die koninklike hof skoon van Josef vergeet het, tel ook nie juis in sy guns nie. Dit staan in skrille kontras met wat ons lees in Lukas 23: 42, 43 waar die medeveroordeelde misdadiger aan die kruis vir Jesus vra: “Jesus, dink aan my wanneer U in u koninkryk kom”, en dan uit Jesus se mond verneem: “Ek verseker jou: Vandag sal jy saam met My in die paradys wees”. In Genesis 40: 14 vra Josef uitdruklik vir die skinker: “Maar wanneer dit goed gaan met jou, moet jy aan my dink en moet jy my ‘n guns bewys.” In vs 23 lees ons egter: “Maar die hoof van die skinkers het nie aan Josef gedink nie, hy het van Josef vergeet.”

Dit is hierdie soort verhaal waarvan die lewe vol is, wat jou natuurlike sedelike besef soms geheel en al in verwarring bring. Net soos die arbeiders wat volgens Matteus 20 reeds vroeg die oggend gehuur is (“Gelykenis van die arbeiders op verskille ure gehuur”), suur is omdat die laatkommers dieselfde loon ontvang, skryf ons natuurlike besef van sedelikheid voor dat mense hulle verdiende loon moet kry. Wat sake selfs nog slegter maak vir ons natuurlike sedelike voorkeure, is die feit dat die skinker en die bakker miskien ewe sleg was, maar hulle was beslis nie ewe belangrik nie. In Egipte korrespondeer iemand se sosiale stand en status met ‘n vaste natuurlike orde wat ooreenkomste vertoon met die diereryk. Soos in laasgenoemde geld ook in Egipte die wet van die “survival of the fittest”. Ook in ons menslike samelewing is dit nog steeds die magtiges en belangrikes wat die toon aangee. Dit is net so natuurlik soos die stand van die sterre. En uiteraard skyn die een ster helderder as die ander. In Egipte is ‘n bakker byvoorbeeld, baie blinker as ‘n skinker. Jy kan dit ook goed begryp: brood is belangriker as brandewyn. Laasgenoemde is ‘n luukse; brood is broodnodig. Brood is vir die werksdag; wyn is vir die feesdag. “In die sweet van jou aangesig sal jy jou brood eet”. Dit is natuurlik, dood-natuurlik!

VOORKEUR VIR DIE FEES

In hierdie verhaal vind egter ‘n vreemde omkering van die natuurlike orde plaas. Dit hou waarskynlik verband met die feit dat die farao verjaar het. Op hierdie fees gee die farao voorkeur aan die skinker bo die bakker. Sou dit dalk die rede wees waarom hierdie vreemde verhaal sy pad gevind het na die Bybel?

In die Skrif heers daar ‘n vreemde voorkeur vir die fees. Die Kerkhervorming het begin toe die Reformatore dit ontdek het. Dit gaan lynreg in teen ons prestasiegedrewe en suksesbesete samelewing. In die Bybel is die mens se bestemming nie die werksdag nie, maar die feesdag, die rusdag, die Sabbatdag. Wyn is in die Bybel meer maal die simbool van die feesdag waarheen die ganse skepping oppad is. Die Reformatore het besef dat by daardie fees die toegang gratis is of glad nie. Vir hierdie fees is belangrikheid ‘n belemmering. Wat dit juis so feestelik maak is die feit dat ons dit nie verdien nie. Geen wonder nie dat in die Evangelie volgens Johannes die eerste teken van Jesus die wynwonder is tydens die bruilof te Kana waartydens die Seun van God die groot Skinker was.

Dit laat mens vermoed dat Johannes dit verstaan as ‘n voorteken van die bruilofsfees van die Lam waarvan ons lees in die Openbaring 19: 7. By daardie fees sal tallose aansit wat belangrike mense normaalweg vermy. Soos die Fariseërs en Skrifgeleerdes wat aanstoot neem omdat Jesus saam eet met die semels. Indien jy nie deel wil wees van hierdie gulhartige fees nie, moet jy jouself uitsluit. Jesus se etes, soos die laaste Avondmaal, soos elke nagmaal, is tekens, sakramente van die groot fees waarheen skepping en geskiedenis oppad is.

Het dit jou al opgeval watter vreemde voorkeur in die Bybel heers vir diegene wat van nature minder belangrik is, diegene wat die sosiale en godsdienstige elite minderwaardig vind? Dink byvoorbeeld aan die voorkeur in die Skrif vir die jonger seun, d.w.s die een wat “van nature” minder belangrik is – mense soos Abel, Jakob, Josef, Gideon, Dawid, Salomo. Meer nog: het die vreemde voorkeur vir die verlorenes jou al aan die dink gesit?

Dink aan die verlore tollenaar, die verlore Lasarus (bedelaar), die verlore penning, die verlore skaap, die verlore seun. Op die byna uitspattige fees van sy vader vir laasgenoemde mislukking, stel die jonger seun deur sy verlorenheid sy voorbeeldige ouer broer in die skadu (Noordmans).

DIE BROOD VAN ELLENDE

Naas die skinker se beker vind ons op die nagmaalstafel ook die bakker se brood. Tydens die Joodse paasfees het brood en wyn verskillende funksies gehad. Die moment waarop Jesus die woorde: “Dit is my liggaam, wat ter wille van julle gebreek word” uitgespreek het, was op die stadium dat die volk op paasfees die ongesuurde brode gebreek het met die woorde: “Dit is die brood van ellende wat ons vaders in Egipte geëet het.” Anders as by die beker van blydskap, val die aksent by die nagmaalsbrood op die sonde en ellende, die nood en dood waarvan die Lam van God ons verlos het (Joh 1: 29).

Van die bakker loop net so ‘n duidelike lyn na die nagmaalstafel as van die skinker. Nou is dit egter nie die bakker as ‘n belangrike man nie, maar as ter dood veroordeelde aan ‘n vloekhout. Die Joodse hang aan ‘n paal, soos die Romeinse hang aan ‘n kruis, en die Germaanse hang aan ‘n galg, beteken dat jy hang tussen hemel en aarde. Nêrens is daar vir jou plek nie. Nóg die hemel, nóg die aarde is in jou geïnteresseerd. Soos die bakker se teregstelling word ook Jesus se kruisdood meermale in die Evangelie volgens Johannes beskryf as sy “verhoging” aan ‘n vloekhout. Byvoorbeeld Johannes 12: 32, 33: ‘“As Ek van die aarde af verhoog is, sal Ek almal na My toe trek.’ Dit het Hy gesê en daarmee ook aangedui op watter manier Hy sou sterwe”.

Daar is soveel wanhopige “waaroms?” in die wêreld. In die kruisroep: “My God, my God, waarom het U My verlaat?” word alle “waaroms?” in die wêreld saamgepers. Alle lyding in skepping en geskiedenis van die een namens die ander, is deelname aan Christus se lyding ter wille van die wêreld in sy nood. Dit geld van die diere-offers namens die volk in die Ou Testament; van Josef namens sy broers; van die bakker namens die skinker; van die agtien op wie die toring van Siloam geval het, namens die ander inwoners van Jerusulem. Die geheim van die lewe is plaasbekleding. “Niemand van ons leef tog vir homself nie, en niemand sterf vir homself nie” (Romeine 14:7). In sigself het die lewe geen sin nie, maar dit ontvang sin deur Gods genade. Want “as ons lewe, leef ons tot eer van die Here; en as ons sterwe, sterf ons tot eer van die Here. Of ons dan lewe en of ons sterwe, ons behoort aan die Here.

Hiervoor het Christus ook gesterf en weer lewend geword; om Here te wees van die dooies en die lewendes” (Romeine 14:8-9). “Drie dae” na die dood gee God self die antwoord op alle “waaroms?”. Op Pinksterfees sê die Heilige Gees deur die verkondiging van die apostels: “Daarom!”. Dan word alle vraagtekens uitroeptekens.

DIE BEKER VAN BLYDSKAP

Soos die brood verwys ook die beker na Jesus se dood, maar die aksent lê anders. Die moment waarop die Seun van God die woorde: “Hierdie is die nuwe testament in my bloed wat vir julle vergiet word” uitgespreek het, was op die tydstip tydens paasfees waarop die sogenaamde “beker van danksegging” of “ die beker van lofprysing” gedrink is. By die drink van hierdie beker het die vreugde oor die verlossing uit die slawehuis van Egipte deurgebreek. Die “nuwe testament” (verbond) waarna Jesus verwys is die heilsbedeling waaraan elkeen deel het wat nie aanstoot neem aan die geselskap van sondaars en sukkelaars nie.

By hierdie beker val die aksent nie op die nood waarvan ons verlos is nie, maar op die vreugde waartoe ons verlos is, die vreugde en vrede van die Sabbatsrus wat die Heilige Gees deur Woord en sakrament aan ons toesê. Dit is roep tot die rus van ons eie werke, in die volbragte werk wat God in Christus op Golgota volbring het.

Vir hierdie fees geld nie die reël van die “survival of the fittest” nie, maar is die “revival of the unfittest” (Bram van de Beek) naamlik die opstanding uit die dood, deurslaggewend. Die Heilige Gees is die “eerstelinggawe” van die groot Toekoms wat ons nou reeds in die tyd laat deel aan die bruilofsfees van die Lam.

Geen wonder nie dat die vreugde op Pinkster oor “die groot dade van God” (Handelinge 2: 11) so oorweldigend was dat sommige gedink het die deelnemers was vol soetwyn (Handelinge 2: 13 – 1953-vertaling). Dit was reeds ‘n voorsmaak van die fees van die voleinding wanneer Jesus saam met sy dissipels, die vrug van die wynstok nuut sal drink in die Koninkryk van sy Vader (Matt 26: 29).

Van hierdie uitbundige fees lees ons reeds in Jesaja 25: 6-8 (1953-vertaling): “En die Here van die leërskare sal op hierdie berg vir al die volke berei ‘n maaltyd van vetspyse, ‘n maaltyd van ou wyn en vetspyse vol murg, van gesuiwerde ou wyn. En Hy sal op hierdie berg vernietig die uitgespreide sluier wat al die volke omsluier, en die omhulsel waarmee al die nasies bedek is. Hy sal die dood vir ewig vernietig, en die Here Here sal die trane van alle aangesigte afvee…”. Dit klink soos ‘n vader of moeder wat ‘n huilende kind wat pas wakker geword het styf vashou en verseker: “Toemaar, toemaar, die nagmerrie is verby. Jy is nou wakker. Jy is veilig by die huis”.

TUSSEN GELOOF EN AANSKOUING

Sover is ons nou nog nie. Ons situasie tussen Christus se oorwinning en ons opstanding uit sonde en dood in die voleinding, herinner aan ‘n drama wat afgespeel het tydens die 50-tiger jare in die myndorp Lengede in Duitsland. Dit was as gevolg van ‘n mynramp waartydens ‘n aantal mynwerkers lewend begrawe was in ‘n mynskag. Aangesien die reddingspoging destyds wêredlwyd op TV uitgesaai is, het dit ‘n besondere indruk gemaak.

Eers is vanaf die oppervlakte ‘n gat deurgeboor tot by die vasgekeerdes in hulle “graf”. Daarna het ‘n uiters spanningsvolle moment aangebreek toe ‘n mikrofoon in die gat laat sak is. Die hele wêreld het met ingehoue asem gewag terwyl die name van die vasgekeerdes afgelees is om vas te stel wie nog lewe. Aangrypend was dit om die mense uit die diepte (Psalm 130) te hoor roep. Die aflees van die name het een teoloog laat dink aan aflees van die dopelinge se name tydens Doopsondag. Die Bybel praat immers van die doop as die “bad van die wedergeboorte” (Titus 3: 5, 1953-vertaling). Maar ‘n mens sou ook aan die nagmaal kon dink.

Deur hierdie opening in die dood kon met hulle gepraat word, kon noodvoorraad soos medisyne en voedsel neergelaat word om die vasgekeerdes aan die lewe te hou totdat die reddingspoging voltooi was. Enersyds was hulle dus reeds gered; andersyds sou dit nog ‘n rukkie duur voordat hulle redding ondubbelsinnig duidelik aan die lig sou tree, of in Bybelse taal, geopenbaar sou word. Intussen kon hulle egter reeds asemhaal deur hierdie gat in hulle graf, kon hulle oorleef van die noodvoorraad, kon hulle kommunikeer na bo.

Paasfees beteken dat God in Christus ingeboor het tot by ons waar ons vasgeval was in sonde en dood. Sy opstanding impliseer dat daar ‘n gat in die dood is waardeur ons nou reeds in die geloof die skoon blou lug van God se Koninkryk kan aanskou. Sedert Pinkster waai die wind van die Gees deur hierdie opening in die dood sodat ons nie geestelik versmoor nie. Die tekens van brood en wyn is noodvoorraad wat God uit die hemel neerlaat om ons geestelik te laat oorleef. In vergelyking met wat wag by die “Bruilof van Lam” is die tekens van brood en wyn maar skamel. Tog verkondig dit reeds by voorbaat: netnou is ons Bo!

Nou is die tyd om te volhard in die geloof. Eers by die finale tuiskoms by God, sal ons werklik “op en wakker” wees. Amen.

Matteus 11:25-30

Ons almal het bagasie uit die verlede. Party mense dra swaarder as ander aan die bagasie. Vir party is die bagasie vir ons net ‘n las. Vir ander is die bagasie noodsaaklik. Hoe ons ook al daarna kyk, daar is nie een van ons sonder bagasie op ons lewensreis nie.

Ek dink nie daar is een ouer tussen ons wat sy of haar kind op reis stuur sonder om vir die kind iets in te pak nie. Geen reis sonder bagasie nie! Dit is dan net normaal dat dit ook op ons lewensreis gebeur. Ouers sorg van die vroegste kinderjare af vir bagasie, dit kan noodsaaklike bagasie wees, waarsonder die kind nie die lewensreis kan aanpak nie. Dit sluit egter ook soms negatiewe bagasie in wat weer die lewensreis bemoeilik en selfs ondraaglik kan maak.

In Engels is daar twee woorde vir bagsie: baggage en luggage. Baggage kan dan ‘n negatiewe en luggage ‘n positiewe konnotasie hê.

Daar is diegene wat swaar dra aan die bagasie van verwerping. Verwerping is immers seker een van die allerverskriklikste dinge wat ‘n mens kan oorkom. ‘n Kind wat deur sy ouer verwerp word, dra lewenslank aan hierdie swaar las. Hierdie verwerping kan op verskillende vlakke lê: van die voortrek van een kind bo die ander, die nie-luister na die kind, verwerping op grond van bepaalde optrede en so aan.

‘n Lewensmaat wat verwerp is, sukkel baie lank om hierdie las af te skud en slaag dikwels nooit daarin nie, maar gaan lewenslank gebukkend onder hierdie swaar las. Dis nie maklik om ontrouheid te verwerk nie en sommige sukkel baie lank met die stuk swaar bagasie.

Daar is so baie wat ook die bagasie van mishandeling saam met hulle deur die lewe moet sleep. Dis bagasie wat al te dikwels toegesluit en versteek saamgedra word. Dis bagasie wat lood swaar is en baie later knak onder die gewig daarvan. Kindermishandeling is seker een van die verskriklikste gruweldade wat ‘n kind aangedoen kan word. Dit laat letsels wat nie sommer toegroei nie. Dit sluit seksuele misbruik fisiese aanranding, emosionele mishandeling en verbale geweld in. Dit gaan mense se verstand te bowe dat sulke dinge kan plaasvind. Die tragiese werklikheid is dat dit wel voorkom. En dan nie net in heidenkringe nie, maar ook onder kerklidmate! In huisgesinne wat skynbaar kerklik meelewend is.

Jesus het by geleentehid gesê: “Elkeen wat wat een van hierdie kindertjies wat in my glo, van My afvallig laat word, vir hom is dit beter as ‘n groot meulsteen aan sy nek vasgemaak en hy in die see gegooi word” (Markus 9:42).

In plaas daarvan dat die kind lewenslank  ‘n swaar las dra, behoort die mishandelende ouer met ‘n meulsteen aan die nek in die see gegooi te word! Daar is ook die mishandeling van lewensmaats. Daar is mans en vrouens wat fisies mishandel is, en dan is daar die wat verbaal mishandel is. Kom ons erken dit: Daar is onder ons mense wat swaar dra aan die bagasie van mishandeling!

Ons dra verder die bagasie van die sosiale, politieke en ekonomiese omstandighede waaronder ons groot geword het, met ons saam. En dan maak ons nog met die verloop van die tyd nog ander bagasie ook bymekaar.

Ons dra hierdie bagasie in ons huwelike in. Elke huweliksmaat stap die huwelik in met sy en haar eie bagasie. En hoor mooi, dis nie net mense wat ‘n tweede huwelik aangaan wat bagasie uit die verlede in die huwelik indra nie. Dit geld vir elke liewe huwelik. Soms dra ons ons amper dood aan al ons bagasie, veral as ons dit nog in die geheim alleen wil dra. Soms is die bagasielas so swaar dat die huweliksbootjie sink, of dat gesinne of families uitmekaar spat.

In Matteus 11 spreek Jesus die probleem van bagasie wat mense dra en wat swaar laste word aan. Dit gaan hier in die eerste plek om godsdienstige bagasie. Die Farisieërs en Sadduseërs, die kerkleiers van daardie tyd , het allerlei bepalings gehad wat nagekom moes word. Hulle het die wet geinterpreteer en baie bepalings gemaak wat ten doel gehad het om vir die mense duidelike riglyne te wees oor hoe om die wet te onderhou en sodoende gehoorsaam  te wees aan die wil van God.

So is daar vir elke moontlike geleentheid bepalings gemaak. Dit het daartoe gelei dat hulle naderhand amper meer as 250 bepalings gehad het oor hoe presies die Sabbat onderhou moes word. In plaas van riglyne het dit wette geword. Die spontane aanbidding van die Here het toe plek gemaak vir gereguleerde diens.

Sodonede het godsdiens ‘n formele pligpleging geword. In plaas van ‘n vreugdevolle lus het dit ‘n ondraaglike las geword. Nie meer noodsaaklike bagasie (luggage) vir die lewensreis nie, maar onnodige loodsware bagasie (baggage) wat elke lewensreis ‘n sware affêre gemaak het.

Jesus kom met ‘n heel ander en nuwe perspektief. Die regulasie word vervang met ‘n enkele woord: liefde. Jy moet die Here jou God liefhê met jou ganse menswees en jy moet ander netso liefhê as wat jy jouself liefhet. Leef in liefde.

Hy rig ‘n uitnodiging: “Kom na My toe, almal wat uitgeput en oorlaai is, en Ek sal julle rus gee. Neem My juk op julle en leer van My, want Ek is sagmoedig en nederig van hart, en julle sal rus kry vir julle gemoed. My juk is sag en my las is lig (Matt. 11:28-29).

Jesus nooi mense om hulle bagasie om te ruil. Ruil die swaar laste om vir ligte bagasie: die bagasie van liefde.

Nou sal ons dalk sê dit klink baie mooi, maar is dit moontlik en hoe kan ek dit doen? Ja, dit is moontlik. Jesus het immers geweet waarvan Hy praat, want Hy het ook byvoorbeeld die las van verwerping gedra. Hy is nie net deur die kerkleiers van Sy tyd verwerp nie, maar ook deur die volk. Hy is verwerp deur die mense wat vroeër na Hom toe gestroom het vir kos en wondertekens en genesings. Hulle het die rug op Hom gedraai en geëis dat Hy dood gemaak word.

Hy is selfs deur Sy vriende en navolgers verwerp wat met Sy verhoor en teregstelling skitter hulle in hulle afwesigheid. Maar erger nog. Aan die kruis roep Hy uit: “My God, My God, waarom het U My verlaat?”

Hy het ook mishandeling geken. Hoe is Hy ook nie beledig nie. Hoe baie skinderstories en liegstories is nie oor Hom versprei nie. Hy weet van seerkry. Die bagasie wat Hy aan die einde van Sy lewe moes dra, was swaar genoeg om enige mens te kank. Hy weet waarvan Hy praat.

Hy nooi almal wat uitgeput en oorlaai is om die swaar las te ruil vir sy las. Sy las van liefde. Bring die bagasie uit die verlede wat ander mense loodswaar gelaai en jyself nog voller gemaak het en ruil dit om vir ‘n ander tas. Al wat jy nodig het vir die lewensreis, is die bagasie wat Jesus jou bied: liefde.

Dryf liefde dan nie vrees weg nie? Laat liefde verwerping nie verdwyn nie? Heel liefde nie die wonde van mishandeling nie? Dryf die son van liefde nie duisternis en koue en haat weg nie? Hierdie uitnodiging van Jesus staan vandag nog. Sal ons nie vandag ons sware laste na Hom bring en dit in ruil vir Sy ligte bagasie nie. Dan kan ons die lewensreis met vreugde aanpak – wie lig reis, reis mos lekker!

Paulus het by hierdie uitnodiging van Jesus aangesluit toe hy geskryf het: dra mekaar se laste en gee op hiedie manier uitvoering aan die wet van Chrsitus (Gal.6:2). Jy sien, dit help nie om ons eie laste te ruil vir Jesus se ligte las nie as ons nie bereid is om mekaar se laste te dra nie. Geen Christen kan immers sy sware bagasie by Jesus laat en dan ander se bagasie met swaar laste vul nie. Nee, as ons las lig geword het, moet ons mekaar se laste dra.

Lewensmaats moet mekaar se bagasie uit die verlede help dra. Nie klaend en meerderwaardig nie, maar uit liefde. So moet ouers en kinders ook mekaar se laste dra. En familielede en vriende. Dit is iets waaraan ons ons lewens as Christene kan toets: as ons mekaar se bagasie dra, leef ons na die voorbeeld van Christus en dus tot Sy eer. As ons die laste op ander lê, kan ons nie met eerlikheid sê dat ons Jesus navolg nie en dat Sy liefde weerklank in ons lewens vind nie.

Die vraag is dan: wat doen ons met ons bagasie uit die verlede? Sleep ons dit lewenslank saam met ons? Laat ons toe dat dit ons knak? Of het ons dit al na Jesus toe gebring en verruil vir Sy liefdesbagsie? Dra ons mekaar se bagsie en laste of laai ons laste op ander?

Johannes 10:1-42

Hoeveel mense ken ons wat regtig omgee? Op hoeveel mense kan ons vertrou? Is dit nie maar bitter min nie? Ons kan nie ellelange lyste van mense gee wat werklik omgee en op wie ons werkli kan vertrou nie. En baie van ons was al seker ook diep geskok oor die optrede van ander…

In hierdie gedeelte spreek Johannes juis hierdie saak aan. Hy praat hier oor mense wat hulp en beskerming nodig het. Hy praat ook oor onbetroubare mense wat slegs eie gewin voor oë het. Hy wil egter veral daarop wys dat Jesus omgee en dat Sy volgelinge daarom ook moet omgee.

Hierdie hoofstuk draai om een metafoor, naamlik die verhouding tussen die herder en die skape. Om dit te kan verstaan, moet ons iets weet van veeboerdery in daardie tyd. Dit is so dat daar in die Bybel besondere agting is vir veeboere. “n Veeboer het ‘n besonderse plek beklee en is met agting behandel. Sy aansien was hoër as die van byvoorbeeld van ‘n saaiboer, vakman, of ‘n handelaar. Miskien omdat dit die droom van byna almal was om darem ‘n klompie skape of bokke te hê. Miskien omdat so baie skaapboere in die Ou-Testamentiese tyd uitgestyg het, soos Abraham en Dawid en Amos. Oor die algemeen het die skaapboere nie groot troppe gehad nie. Net maar ‘n paar of ‘n klompie. Maar hulle het hulle skape soos goud opgepas.

Die skaapboer het met sy skape agter die beste weiveld aan getrek. Daar was toe nie afgekampte plase soos ons dit vandag ken nie. Landerye is op spesifieke plase aangelê, maar die res van die land was oop wieveld. Daarheen het die veeboere getrek. Soms moes hulle ver trek om geskikte weiding te vind, en dan het hulle nie elke dag terug huis toe gegaan nie.

Gewoonlik het ‘n klompie herders in dieselfde omgewing opgepas. In die aand het hulle die skape in krale ingejaag om hulle te beskerm teen rowers en roofdiere. Die krale was of grotte, veral oorhangkranse en kalksteengrotte of dit was klip-of takkrale. Van die krale het hekke gehad, maar meestal was dit nie die geval nie. Die herders het dan in elkgeval in die ingang of by die hek geslaap om die skape te beskerm. In die oggend het die herders dan hulle skape uitgelei na die weiveld. Hulle het hulle skape geroep. Meestal het hulle skape name gehad en is die skape ook by die naam geroep. Die skape het dan agter die herder aangeloop (hulle het nooit hulle skape aangejaag nie).

In die eerste vyf verse maak Jesus ‘n aantal baie algemene stellings. Stellings wat trouens aan almal bekend was. Hy sê dat die een wat nie by die ingang van die kraal ingaan nie, ‘n dief en ‘n rower is. Dis mos bekend. In teenstelling daarmee, gaan die herder by die ingang in. Dis ook bekend. Die skape luister na sy stem. Hy roep die skape by hulle naam en lei hulle uit. Dis nie nuut nie.. Almal het die gebruik geken. Die skape sal nie na ‘n vreemde luister nie, maar op die vlug slaan as hulle ‘n vreemde stem hoor. Ook dit was algemene kennis. Dis dan geen wonder dat ons in vers 6 lees dat die mense Hom nie verstaan het nie. Wat probeer Hy nou eintlik sê?

Wat Hy gesê het, was ou en welbekende fiete. Maar dis soos Jesus nogal dikwels Sy vertellings begin. Hy begin met die bekende . Met dit waarmee almal saamstem. As hulle dan tot hiertoe saamstem, dan behoort hulle mos ook saam te stem as Hy die die toepassings tot die storie maak. Of hoe?

Jesus gebruik nie net hierdie bekende gebruik om Sy verhouding met Sy volgelinge te belig nie, maar sluit ook aan by die bekende Psalm23, waar die Psalmis vreugdevol sing omdat die Here sy Herder is. Trouens, dit was ‘n bekende metafoor wat dikwels in die Ou-Testament gebruik is. Die Here is ons Herder en ons is Sy skape.

As Jesus dan hierdie metafoor gebruik en na Homself verwys, kan mens al klaar die spanning voel oplaai. Gaan Hy Hom  dan nou met God gelykstel?

Jesus laat die klem dan op ‘n paar aspekte rondom Sy herderskap val. Hy sê eerstens dat Hy die ingang is. Daar is geen ander ingang nie. Net deur Hom kan die skape inkom en uitgaan. Die ander wat al gekom het en sal kom, is diewe en rowers wat nie die heil van die skape voor oë het nie, maar hulle eie selfsugtige belange. Hulle wil niks vir die skape doen nie, maar net hulleself verryk. Jesus is die ingang. Hy beskerm Sy skape. Hy sien toe dat niemand Sy skape steel of om die lewe bring nie.

In teenstelling met ‘n huurling, wat nie baie omgee nie, is Jesus bereid om alles te gee om Sy skape te beskerm. Hy is bereid om Sy lewe af te lê ter  wille van Sy skape…

Jesus gaan verder deur te beklemtoon dat Hy nie net die Beskermer is nie, maar ook die Een wat lewe en oorvloed bring. Hy sorg vir Sy skape. Hy sorg nie net dat hulle veilig is nie, maar ook dat hulle kry wat hulle nodig het. Hy gee lewe in oorvloed.

Jesus sê verder dat Hy Sy skape ken. Maar dan kom ‘n verrassende wending. Die klem verskuif van die verhouding tuusen Jesus en die skape na Jesus en die vader.. Netsoos die Vader Hom ken, ken Hy die Vader. Later stel Hy dit ook onomwonde: Ek en die Vader is Een.

Die metafoor bereik nog dieper profetiese perspektief as Jesus sê dat die Vader Hom nie net ken nie, maar ook liefhet. Die rede waarom die Vader Hom liefhet word uitgespel. Omdat Hy bereid is om Sy lewe af te lê vir die skape, het die Vader Hom lief. Maar nie net omdat Hy Sy lewe sal aflê nie, maar ook omdat Hy dit weer sal opneem. Weereens word dit beklemtoon deur herhaling. Jesus sal sterf, maar Hy sal weer opstaan uit die dood. Dit doen Hy omdat Hy die mag daartoe het. Hy sal nie passief wees in Sy sterwe nie. Hy het die mag om op te staan uit die dood.

Ons lees dat die Jode Hom toe gevra het om duidelik vir hulle te sê of Hy die Chrsitus is. Nou ons sou ook tien teen een ook nie mooi verstaan het nie. Ons verstaan dit dan selfs nou nog nie aldag nie en hulle het dit lank voor die kruisiging en opstanding gehoor.

Hoe reageer ons hierop? Hy sê dat Hy darem al gesê het dat Hy die Chrsitus is. Meer nog, Hy het met Sy dade bewys dat Hy die Christus is. As hulle dan nog nie glo nie, dan lê die fout by hulle. Dan is dit omdat hulle nie van Sy kudde is nie. Die skape wat nie Sy stem herken en in Sy dade sien dat Hy die Herder en Christus is nie, behoort nie aan Hom nie.

Wie gee regtig om? Hierdie gedeelte maak dit baie duidelik dat Jesus werklik omgee. Hy gee om vir elkeen wat na Hom toe kom. Dit is die troosboodskap van hierdie gedeelte en van die hele Bybel. As ons voel dat almal ons in die steek laat en dat niemand vir ons omgee nie, kom hierdie troosboodskap van Jesus na ons toe: Jesus gee om. Hy gee so baie om dat Hy Sy lewe vir ons afgelê het. Hy gee om en sal ons beskerm teen alle gevare. Hy sorg vir ons. Hy is onder alle omstandighede by ons en sal ons nooit in die steek laat nie. Hy is ons goeie Herder.

Hierdie gedeelte roep elke volgeling van Jesus ook op om regtig om te gee. Soos Hy moet ons omgee vir ander. Moet ons ander beskerm. Moet ons ander versorg. Moet ons ander liefhê soos wat Hy ons liefhet. Wat baat dit as ons bely dat Jesus regtig omgee en in alle opsigte betroubaar is as ons nie omgee en betroubaar is nie?

Psalm 42

In hierdie Psalm het ons gelees van iemand wat na God smag… Hierdie persoon beskryf hierdie “smagting” hierdie hunkering, verlange na God, soos wat ‘n wildsbok na water smag. Hy plaas dit op dieselfde voet as ‘n wildsbok wat vir dae sonder water was en wat amper sy laaste kragte inspan net om by ‘n koel waterstroom te kom.

Ons kan dit eintlik vir ons in ons gedagtes voorstel hoe die arme diertjie net alles gee om by die water te kom, die water wat vir hom die bron van sy lewe is…die water wat verhoed dat hy ‘n uitgerekte dood van lyding sal sterf…

Nou met ons, is die hele gedagte van die wildsbok wat so na water smag dalk bietjie al “afgewater”, jammer vir die uitdrukking want, ons sing mos gereeld die lied wat dit veronderstel om so mooi vir ons te beskryf… en dan gaan daar ongelukkig ‘n stuk van die betekenis verlore omdat dit so bekend is aan ons.

Die gewig van die woorde en die werklikheid daarvan gaan eintlik by ons verby. En dan sukkel ons om die vraag met genoeg erns te beantwoord: “Waarna smag jy nou?”

Dis amper asof dit vir ons so voor die hand liggend moet wees, maar ons kom net nie by die regte woorde uit nie. Dalk is dit omdat sommige van ons selfs die erns van die antwoord al so kunstig omseil het, of so met die jare saam al gewoond geraak het aan die harde waarheid dat ons sukkel om by die regte antwoord uit te kom.

Of dalk is jy al so “traak-my-nie-agtig” daaroor dat jy lankal nie meer die erns van die vraag en antwoord besef nie…: “Waarna smag jy, waarna streef jy, waarna hunker jy vanoggend met al jou kragte en jou hele wese?

Hoekom, dink jy dalk dat die antwoord “God” is, maar jy besf dalk dat dit nie jou enigigste hunkering in die lewe is nie. Hoekom dwaal jou gedagtes nou op hierdie oomblik so gou weg van die preek af? Jy het dalk al “gewoond” of “rustig” geraak oor die feit dat jy netsoos die arme wildsbokkie besig is om stadigaand ‘n geestelike dood te sterf…

Want kom ons beantwoord gou die maklike vraag: Wat is die uiteinde van die wildsbokkie as hy nie by die waterbron uitkom nie? Wat gaan met die bokkie gebeur as hy nie kan water drink nie… natuurlik is die antwoord eenvoudig: “Hy gaan stadig maar seker dood.”

Hy gaan nie skielik dood nie, nie soos wanneer hy dalk geskiet word deur ‘n jagter nie, nee hy gaan stadig dood ly. Nou werk dit mos netso met ons ook vanoggend. As jy nie genoeg hunker na God nie, as jy nie op hierdie oomblik alles insit om Hom te ontmoet en ‘n verhouding met Hom te hê nie, gaan jy ook ‘n stadige geestelike dood sterf.

Dalk is dit die rede dat ons so ‘n dooieruge spul partykeer is. Dalk is dit die rede hoekom mense so vinnig hulle rug op God draai. Dalk moet mens so iets op die naam noem – Geestelike selfmoord…. En dalk is dit juis dit, waarna jy vanoggend in jou onderwussein of dalk nog erger doelbewus, na smag.

Die Psalm sê so mooi in vers 5 : “As ek my lewe voor my laat verbygaan, dink ek daaraan hoe ek opgetrek het na die woonplek van God, voor ‘n skare uit, na Sy huis toe geloop het met gejuig en lofsang…”

Kan jy dit ook eendag sê as jy moet terugkyk. Dat jy God gereeld saam met mede gelowiges opgesoek het? Sal jy ook kan sien hoedat jy jou alles gedoen het om altyd naby God te wees?

Is dit nie sleg dat so min van ons dit dalk kan sê nie… dat so baie van ons ons besig hou met onbenullige dinge, veral op Sondae as ons in die kerk moet wees?

Is dit dan nie deel van ons geesteliike grootword, om in ons gedagtes en gebede saam met God terug te dink oor al die kere in die verlede waar Hy ons gehelp en bygestaan het nie. Dit is seker een van die lekkerste dinge van Christenskap om so terug te dink aan die tye wat jy gedink het dis die einde van my, dis die einde van die wildsbokkie, en dan kom gee Hy so mooi en getrou soos altyd vir jou uitkoms.

Hoe minder jy aan al hierdie dinge en tye dink hoe verder voel dit vir jou en hoe swaarder tref elke droogte tyd, elke geestelike droogtetyd jou. Maar hoe meer jy met God praat, en hoe meer jy Hom toelaat om jou op sulke gedagte-vlugte te neem hoe nader leef jy aan Hom, en hoe makliker oorkom jy al die storms van hierdie ou wêreld! Dis mos nou die moeite werd!

(vers6)“Waarom is ek so in vertwyfeling, en waarom kerm ek so? Die antwoord kom so mooi na ons toe vanogend. Die antwoord is tog so vreeslik eenvoudig en duidelik vanoggend. Al wat jy moet doen is om op God te vertrou! Jy moet weer vir Hom ‘n loflied sing. Hy is jou Helper, Hy is jou God! (vers7).

Maar ons is so geneig om ons ore uit leen vir al die reaksies en raad en praatjies van mense. Vers 11 praat van mense wat vir ons ook vra: “En waar is jou God nou?” Die vreeslike waarheid is juis dat omdat ons nie reguit aan die begin van die preek eers eerlik kon antwoord waarna ons vanoggend smag nie, sal ons mos nooit in der ewigheid die vraag kan beantwoord as mense nog in moeilike tye ook vir ons nog vra : “Waar is jou God dan nou nie!”

Kom nou uit jou vertwyfeling uit. Kom huis toe. Kom na die Water toe, en drink jou vol. Kom maak jou vol van die Here… sodat ons elkeen weer ‘n loflied kan sing, sodat ons elkeen weer kan erken : “Hy is my Helper en my God!

Genesis 37:12-36, 39:1-23

Die lewe is nou eenmaal nie altyd gelykpad nie. Soms is dit jammer dat ons van die Bybelverhale so goed ken dat ons die einde van die verhale ook ken. Dan weet ons mos wat op die einde gebeur het en is dit asof ons nie juis erns maak met die gebeure wat die einde voorafgaan nie.

Ons dink dan dat die paadjie tot die einde nie te erg was nie. In die lig van die einde word die donker pad tot daar toe skielik ook lig. Dit was egter nie die geval vir die persoon wat daardie pad moes loop nie. Hoe waar is dit nie ook in verband met die Josef verhaal nie.

So is dit mos ook in ons lewe. As ons terugkyk kan ons mos sien hoe dinge op die ou end tog uitgewerk het. As ons midde in die teenspoed en terugslae is, kan ons dit glad nie beryp nie en kan ons dit soms selfs nie eens hanteer nie. Dis dan dat goedkoop antwoordjies soos dat alles ‘n doel het en ten goede sal uitwerk, nie slaag nie, maar eerder groter spanning bring. Soos die geval met Job ook mos was.

Josef se verhaal lees nogal soos ‘n drama en miskien selfs meer soos ‘n tragedie! Josef het aanvanklik ‘n baie besonderse en hoë posisie beklee. Hy was immers die eersgeborene van ‘n welvarende en gesiene stamleier. Sy pa was Jakob. Jakob het wel ‘n veelbewoë lewe gehad, maar was ok ‘n welvarende man gewees.

Uit die verwysings na sy besittings wil dit amper klink of hy nie die einde van sy skatte geken het nie. Sy reputasie het hom vooruit geloop en almal het met ontsag na hom gekyk.

Josef was wel nie die oudste van sy twaalf seuns nie, maar hy was nogtans die eersgeborene omdat hy die oudste seun van sy hoofvrou of geliefde vrou was. As eersgeborene het hy dus ‘n besonderse plek beklee. Hy sou tweekeer soveel as die ander seuns erf. Maar dis nie al nie. Hy sou ook die leisels by sy pa oorneem as hoof van die stam. In geval van krisis sou hy leiding moes neem .

Sy broers en susters sou na hom moes opsien vir leiding. Hy was die belangrikste van al die kinders! Die optrede van Jakob weerspieël hierdie besonderse posisie van Josef. Jakob maak ‘n pragige kleed vir hom om sy posisie te onderstreep. Josef word vrygestel van die harde werk wat sy broers doen op grond van sy posisie. Mens het al klaar bietjie begrip vir die feit dat die broers jaloers kon wees op Josef.

Josef was nie net in ‘n baie bevoorregte posisie nie, maar was ook nogal erg arrogant. Hy droom van die besondere posisie waarin hy hom bevind en maak sy droom aan sy broers bekend. As hy vertel van die gerwe wat voor sy gerf buig, is dit eintlik ook nie ver van die waarheid nie. Sy broers was immers ondergeskik aan hom, al was hy die tweede jongste en eintlik nog niks minder as ‘n verwaande tiener nie. Maar om darem so die sout in die wonde in te vryf!

Die tweede droom oorskrei egter die gewone grense. Nou droom hy dat sy pa en ma ook voor hom sal buig. Dis ‘n probleem. Dit rym nie met die tradisies nie. Geen wonder dat die broers se bloed gekook het nie.

Die broers is egter ook nie besonder vroom nie en tree ook nie reg op nie. Trouens hulle hantering van die saak vul mens met weersin. Hoe kan hulle dit oorweeg om hulle broer dood te maak. Selfs die verkoop van die broer is nie aanvaarbaar nie. Die liegstrories aan hulle pa is eweneens geheel en al onaanvaarbaar.

Josef word in ‘n put gegooi terwyl hulle oor sy lot beslis. Dan word hy verkoop en afgevoer na Egipte. Daarna beland hhy in die trunk . Sy paadjie loop af en af; al dieper af. Dit laat mens dink aan Jona wie se paadjie weg van die Here mos af en af geloop het, af na Joppe, af in die skuit, af in die onderste deel van die skip, af in die see, af in die vis en af tot by die diepste van die doderyk. Dui die afdraende paadjie van Josef ook op ‘n pad weg van die Here af? Lei arrogansie tot donker dieptes? Is dit nie so dat sonde lei tot ellende en donkerte en dipetes en dusiternis en al so aan nie?

Kan ons ons indink in sy situasie? Die eersgeborene, die een wat so ‘n besondere plek in die sosiale lewe beklee het, word nou van alles gestroop. Hy word nie net van sy kleed gestroop nie, maar hy wat op die hoogste sosiale trappie gestaan het, beklee nou die heel laagste sosiale posisie! Van eersgeborene tot slaaf! Van hoog geag tot verag! Van iemand met aansien en status tot persoon sonder aansien in ‘n vreemde land. Die son het nie meer helder geskyn nie. Het die drome soos mis voor die son verdwyn?

Wat opvallend is, is dat ons niks lees in verband met Josef se reaksie op die gebreure nie. Nie toe hy in die put gegooi is nie. Nie toe hy verkoop is nie. Nie toe hy as slaaf moes werk nie. Nie toe hy in die tronk beland het nie. Eers heelwat later lees ons iets in verband met sy siening van die pad wat hy moes loop. Beteken dit dat hy maar gelate alles aanvaar het? Was dit maar ‘n kwessie van laat God’s water maar oor God’s akker loop? Beteken dit dat gelowiges  maar net alles moet aanvaar en berus daarby?

Ons lees immers nie dat Josef in opstand gekom het nie. Nie dat hy weerstand gebied het toe sy broers hom gegryp, sy klere van hom gestroop het en hom in ‘n put gegooi het. Ons lees nie dat hy probeer het om te ontsnap toe hy na Egipte geneem en as slaaf verkoop is nie.

Wat ons wel lees, is dat hy as slaaf sy werk met toewyding gedoen het.Hy het hom so goed gedra en so hard gewerk dat hy gou bevorder is en in ‘n vetrouensposisie aangestel is. Selfs toe hy in die tronk beland het, het hy nie in opstand gekom nie.

Nou moet ons onthou dat tronke destyds slegs plekke vir verhoorafwagtendes was en dat tronkstraf soos ons dit vandag ken, destyds onbekend was. Josef is nooit verhoor nie. Hy het vir jare in die tronk gesit en wag om verhoor te word. Hy het nie in sak en as gesit en homself bejammer en ander vervloek of die skuld op iemand anders geplaas nie. Ook hier het hy sy bes gedoen. Weer het dit nie lank gevat voor hy weer in ‘n vertrouensposisie was nie.

Josef het nie in tye van krisis en te midde van traumatiese omstandighede gevlug, geveg of gevries nie. Dit is mos die drie tipiese reaksie op krisisse. Vlug, veg of vries. Al drie hierdie reaksies is gevaarlike reaksies. Dit kan soms uitingsvorme wees wat tydelike verligting bring, maar dit kan dikwels lei tot groter probleme. In tye van krisis is ons mos geneig om te veg, of te vlug of te vries. Miskien kan ons juis by Josef leer.

Al word dit nie direk gesê nie, wil dit blyk dat Josef die krissis hanteer het. Hy word nie disfunksioneel nie. As hy in Egipte beland doen hy sy werk as slaaf met oorgawe.

In die vertelling in Genesis 39 word dit op ‘n treffende manier gestel. Die klem val daarop dat die Here by Josef was en dat die Here alles wat Josef gedoen het, goed laat afloop het. Josef het nie gesit en homself bejammer nie. Hy het nie die skuld op ander geplaas nie. Hy het nie verwyte geslinger en gekla oor die onregverdigheid van die lewe nie. Hy doen sy deel. Maar hy doen dit nie alleen nie. Die Here was by hom.

 In die vertelling oor die gebeure in die tronk, vind ons presies dieselfde. Die klem val op die feit dat die Here by Josef was. Soos Josef gou in ‘n vetrouensposisie in die huis van Potifar was, is hy weer gou in ‘n vetrouensposisie in die tronk. Hierdie posisie kon hy slegs bereik indien hy sy deel gedoen het. Sy gesindheid en sy optrede moes sodanig gewees het dat mense kon sien dat hy positief ingestel is en te midde van die omstandighede sy bes doen. Josef het hom nie deur die omstandighede laat onderkry nie.

Hoe maklik reageer ons nie heel anders as ons in ‘n put beland nie. Ons vloek en skel. Ons slinger verwyte. Ons blameer ander. Ons vlug. Ons vries.

Hierdie verhaal leer ons dat Josef gefokus gebly het. Hy het in ‘n lewende verhouding met die lewende Here gebly. Hy hou die oog op die Here. Hy doen sy deel en vetrou die Here. Sal ons nie leer om te werk en die beste te doen wat ons onder die omstandighede.